ျမန္မာျပည္ သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေရး တြန္းအားေပးရန္ အိုဘားမားကို အေမရိကန္အမတ္မ်ား ေတာင္းဆို

အိုဘားမား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ သြားေရာက္သည့္အခါ သယံဇာတ တူးေဖာ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈရွိေရး တြန္းအားေပးရန္ အေမရိကန္ အမတ္မ်ားက ေတာင္းဆို လိုက္သည္။ ျမန္မာအစိုးရက ႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိေသာ သတၱဳတြင္း၊ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓာတ္ ေငြ႕လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္ သာမႈရွိေစေရး ေဆာင္႐ြက္မည္ဟု ကတိျပဳ ထားေသာ္လည္း ထိုကတိ မ်ားတည္ရန္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖြယ္မရွိ ဟု သတိေပးမႈမ်ားလည္း ရွိသည္။
ထိုကတိအတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေရး အတြက္ အေမရိကန္ အစိုးရသည္ အ ဓိကပံ့ပိုးသူျဖစ္ၿပီး ေရွ႕လတြင္လာ ေရာက္မည့္ အိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚလာေစ ရန္ အခြင့္အလမ္း ေကာင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ သယံဇာတ လုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္ သက္သည့္ ဥပေဒေရးရာေျပာင္းလဲမႈ မ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ္ လည္း ပြင့္လင္း မႈမရွိဘဲ အခ်က္အလက္အနည္းငယ္ သာသိရသည္။

သယံဇာတထုတ္ယူေရးႏွင့္ ဝင္ ေငြဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားအား ျပည္သူမ်ား မွန္မွန္ကန္ကန္ သိခြင့္ ရျခင္းက သယံဇာတႂကြယ္၀မႈအား တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အတြက္ အသုံး ျပဳရန္ ပိုမိုေသခ်ာေစသည္ဟုဆိုသည္။ အေမရိကန္အမတ္ ၁၆ ဦးက သမၼတ အိုဘားမားထံ အဂၤါေန႔က ေပးပို႔ခဲ့ သည့္စာတြင္ ]ပြင့္လင္းျမင္သာ မႈႏွင့္ ေကာင္းမြန္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈျဖစ္ရန္ ကတိျပဳထားေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ ငံ၏ သယံဇာတမ်ားစီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ပတ္ သက္သည့္ ဆုံးျဖတ္မႈမ်ားအား လူ ထုက သိခြင့္နည္းပါးလ်က္ရွိသည္} ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုစာအား ရီ ပတ္ဘလစ္ကန္ႏွင့္ ဒီမိုကရက္ ၂ ပါတီလုံးကေထာက္ခံခဲ့သည္။

ျမန္မာ့သယံဇာတလုပ္ငန္းက႑ ႏွင့္ ခ်မ္းသာသည့္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ G8 တို႔ မႏွစ္ က မိတ္ဖက္ဖြဲ႕ႏိုင္ရန္ အေမ ရိကန္က ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၿပီး ပိုမိုပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ရွိရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ လုပ္ငန္းမ်ားမွ အမွန္တကယ္အက်ိဳး အျမတ္ရသူမ်ား ကိုေဖာ္ျပရန္ ေတာင္း ဆိုခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကုန္းတြင္း ႏွင့္ ကမ္းလြန္ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ ေငြ႕လုပ္ကြက္ ၃၆ ခုအား ဩဂုတ္လ အတြင္း က ျပည္တြင္းျပည္ပကုမၸဏီ ၄၆ ခုသို႔ လုပ္ကိုင္ခြင့္ကန္ထ႐ိုက္ လက္မွတ္ထိုး ခြင့္ျပဳ ခဲ့သည္။ ထိုကန္ ထ႐ိုက္စာခ်ဳပ္မ်ား၏ အခ်က္အလက္ အမ်ားစုကို သိရျခင္း မရွိသည့္အျပင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရသည့္ ကုမၸဏီအမ်ား အျပား၏ ပိုင္ရွင္အမည္ကို မသိရေပ။

EITI သို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဝင္ေရာက္ရန္ ေလၽွာက္ထားခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံတကာေစာင့္ ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ ဂလိုဘယ္ ဝစ္နက္စ္က ျမန္မာသယံဇာတလုပ္ငန္းရွိ ကုမၸဏီမ်ား အား အမွန္တကယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေနသူ၊ အက်ိဳးေက်းဇူးရရွိ ေနသူမ်ား၏ သတင္း အခ်က္အလက္ မ်ားကို ေလ့လာခဲ့သည္။ ေရနံႏွင့္သ ဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ကြက္ မ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္ရသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအနက္ ကုမၸဏီ ၃ ခုသာ အခ်က္အလက္ မ်ားရွိသည္ဟုဆိုသည္။ အခ်က္အ လက္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုမၸဏီမ်ား အား တိုက္႐ိုက္ေမးျမန္းၿပီးေနာက္ တြင္ အခ်က္အလက္အေသးစိတ္ကို ထုတ္ျပန္ေပး သည့္ ကုမၸဏီမ်ား ပို မ်ားလာသည္ဟု ဂလိုဘယ္ဝစ္နက္စ္ ၏ ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္ကထုတ္ ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ေဖာ္ျပ သည္။ ကုမၸဏီမ်ားမွာ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးအျမတ္ရရွိသူသည္ ႏိုင္ငံေရး အရ အေရးပါသူဟုတ္၊ မဟုတ္ ကိုပါ ေမးျမန္းခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။

ရရွိသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အတည္ျပဳရန္လိုအပ္ေနၿပီး ကုမၸဏီ ၁၈ ခုက အခ်က္အလက္မ်ားေပး အပ္ရန္ ျငင္းဆန္ထားသည္ဟု ဂလို ဘယ္ဝစ္နက္စ္ က ဆိုသည္။ အဖြဲ႕၏ ေတာင္းဆိုမႈအေပၚ ကုမၸဏီမ်ား၏ တုံ႔ျပန္မႈမွာ ႏိုင္ငံတကာ နမူနာ စံႏႈန္း ျဖစ္လာသည္ဟုဆိုသည္။ ]ဒါဟာ ေဒသတြင္းမွာသာ အေရးပါတာ မ ဟုတ္ဘဲ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ ရွိေစမွာပါ။ ဒါဟာ ကုမၸဏီေတြက ပိုင္ရွင္အစစ္အမွန္ကို ပထမဆုံးစနစ္တက် ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာတာျဖစ္ပါတယ္ဟု ဂလိုဘယ္ဝစ္နက္စ္မွ ဂ်ဴ မန္ကပ္ဘာ က ဆိုသည္။

ကုမၸဏီေတြ ဟာ ပိုင္ရွင္အစစ္အမွန္ဘယ္သူဆို တာေၾကညာဖို႔ ဖိအားေပးႏိုင္ တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အခု ဒီလို ဖိအား ေပးၿပီး ေရနံ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕နဲ႔ သတၱဳ တြင္းလုပ္ငန္းကုမၸဏီေတြရဲ႕ ပိုင္ရွင္ အစစ္အမွန္ကို လူထု သိေအာင္လုပ္ ဖို႔က ျမန္မာအစိုးရအေပၚမွာပဲ မူတည္ ပါတယ္} ဟု ၎က ထပ္ေလာင္း ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။

ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕၏ လက္ရွိ အခ်က္အလက္ေဖာ္ျပ မႈမွာ EITI ၏ အေျခခံမူႏွင့္ ကိုက္ညီ မႈမရွိ ဘဲ ပြင့္လင္းျမင္သာေရးအစိုးရ၏ကတိ မွာ အားနည္းလ်က္ ရွိသည္ ဟု သတိ ေပးမႈမ်ားလည္းရွိသည္။ ကုမၸဏီမ်ားမွာ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးအျမတ္ရသူမွာ အေရးႀကီးဆုံးကိစၥရပ္ဟုတ္၊ မဟုတ္ကိုလည္း သေဘာထား ကြဲလြဲလ်က္ရွိ သည္။

KHTun

The Ladies News Journal