အမ်ဳိးသားျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားႏွင့္ ရွင္သန္အသုံးခ်ႏုိင္ေရး - ေဆာင္းပါး

(ေဆာင္းပါးရွင္ - သစ္ထြဋ္)

ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားနဲ႔ ႐ုိးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ားစြာကုိ ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ယေန႔အခ်ိန္မွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးကုိ အာ႐ုံစုိက္လာျခင္းနဲ႔အတူ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ႐ုိးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈမ်ားကုိလည္း ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။
ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ လူေနမႈဘ၀ပုံစံ ေျပာင္းလဲလာမႈမ်ားနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံကူးလူး ကုန္သြယ္မႈတုိးျမႇင့္လာျခင္း အပါအ၀င္ အေၾကာင္းမ်ဳိးစုံေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားစြာနဲ႔ ႐ုိးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ားအေပၚ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕
တန္ဖုိးထားထိန္းသိမ္းမႈ ေရခ်ိန္ေတြဟာလည္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ အခ်ိဳ႕႐ုိးရာဓေလ့ ထုံးစံမ်ားဟာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေနၾကသလုိ အခ်ဳိ႕ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြဟာလည္း ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ အေရးတႀကီး လုိအပ္လုိ႔ ေနပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းက က်င္းပခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀း တစ္ရပ္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရးေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ရာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ အမွန္တကယ္ လုိအပ္ေနတဲ့ အေမြအႏွစ္မ်ားစြာ ႏုိင္ငံအတြင္း တည္ရွိေနတာကုိ သတိျပဳမိေစခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိးသားျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာလ ဒုတိယပတ္အတြင္း က်င္းပခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္မွာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးရဲ႕ အမ်ဳိးသားျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ေမးခြန္းေမးျမန္းခ်က္ကုိ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ေဒၚစႏၵာခင္က ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚစႏၵာခင္ရဲ႕ ျပန္လည္ေျဖၾကားခ်က္တြင္ အမ်ိဳးသားျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားအျဖစ္ ရွမ္း႐ုိးရာစကားပုံမ်ား၊ ကခ်င္႐ုိးရာစကားပုံမ်ား၊ ပါးစပ္ရာဇ၀င္နဲ႔ ေဖာ္ျပခ်က္ဘာသာစကားကုိးခု၊ ျမန္မာ့ဆုိင္း၀ုိင္း၊ ျမန္မာ့႐ုပ္ေသး၊ အၿငိမ့္ပြဲ၊ ႐ုိးရာပြဲေတာ္၊ အကမ်ား၊ ေဖ်ာ္ေျဖမႈ အႏုပညာနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ ၂၁ ခု၊ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီပြဲေတာ္မ်ား၊ အင္းေလးေျခခတ္ေလွပြဲ၊ ျမန္မာ့သနပ္ခါး၊ အားကစားနဲ႔ အစားအစာမ်ား လူမႈေရး အစဥ္အလာ အေလ့အထ ႐ုိးရာဓေလ့ ၁၀၂ ခု၊ ကယားတေစး၊ ျမန္မာတုိင္းရင္းမန္းေဆး၊ ရွမ္းမဟာေျဖေဆး၊ သဘာ၀နဲ႔ စၾကာ၀ဠာဆုိင္ရာ ဗဟုသုတ၊ ႐ုိးရာအစဥ္အလာ အေလ့အထသုံးခု၊ ေရႊခ်ည္ထုိးလုပ္ငန္း၊ လြန္းရာေက်ာ္ ႀကိဳးႀကီးခ်ိတ္ရက္ကန္းလုပ္ငန္း၊ ယြန္းထည္လုပ္ငန္း၊ တုိင္းရင္းသားဂ်ပ္ခုတ္လုပ္ငန္း၊ မီးပုံးလုပ္ငန္း၊ ပ်ဴပုတီးေစ့လုပ္ငန္းႏွင့္ ႐ုိးရာလက္မႈပညာရပ္ ၁၁၉ ခုအပါအ၀င္ စုစုေပါင္း ၂၅၄ ခုကုိ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနက စုေဆာင္းရရွိထားၿပီးျဖစ္တယ္လုိ႔ ပါရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးသားျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား က်ယ္ျပန္႔ျပည့္စုံစြာ ရရွိႏုိင္ဖုိ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ေရးအတြက္လည္း စုေဆာင္းရရွိထားတဲ့ အမ်ိဳးအစားမ်ားကုိ စိစစ္ကာ တုိင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္အစုိးရမ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးအေျဖထုတ္သြားမွာျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္စာရင္းသုိ႔ တင္သြင္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကုလသမဂၢပညာေရး၊ သိပၸံႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕ (UNESCO) ကုိ ေပးပုိ႔တင္သြင္းသြားမယ္လုိ႔လည္း ေဒၚစႏၵာခင္ရဲ႕ ေျဖၾကားခ်က္မွာ ပါရွိခဲ့ပါတယ္။
စိန္ေခၚမႈမ်ား
ႏုိင္ငံရဲ႕ ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားကုိ စာရင္းျပဳစုေနတယ္ဆုိတာ တကယ္ေတာ့ သတင္းေကာင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လူမ်ဳိးစု ၁၀၀ ေက်ာ္ေနထုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ခု ျဖစ္တာေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအုံမ်ားဟာ ႏုိင္ငံအႏွံ႔မွာ တည္ရွိေနသလုိ ျဒပ္မဲ့သေဘာရွိတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ားစြာကုိလည္း ပုိင္ဆုိင္ထားပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႐ုိးရာအစဥ္အလာ ဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ ႐ုိးရာလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၊ ႐ုိးရာအစားအစာမ်ား မေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ အထူးလုိအပ္လွပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈဌာနက လက္ရွိေကာက္ယူ စုေဆာင္းထားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္ရင္ အမ်ဳိးအစားေခါင္းစဥ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔တာေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိက်ယ္ျပန္႔လွတဲ့ အေမြအႏွစ္ေတြကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ဆုိရာမွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးရွိႏုိင္ၿပီး အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ဳိးနဲ႔ အေျခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကမယ့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေနၾကရပါတယ္။
ပူးေပါင္းပါ၀င္ၾကဖုိ႔
တကယ္ေတာ့ ယေန႔အခ်ိန္မွာ ႐ုပ္ေသးပြဲကဲ့သုိ႔ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲေတြကုိ ၾကည့္ရႈသူေတြ နည္းသြားၾကပါၿပီ။ ၿမိဳ႕ျပေတြက ပြဲလမ္းသဘင္ေတြမွာ ဆုိင္း၀ုိင္းနဲ႔ဧည့္ခံတဲ့ အေလ့အထေတြ ေလ်ာ့ပါးကုန္ပါၿပီ။ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ ပြဲေတာ္ေတြဆုိရင္လည္း သႀကၤန္ပြဲ၊ သီတင္းကြၽတ္တန္ေဆာင္တုိင္ မီးထြန္းပြဲေလာက္သာ လူေတြက စိတ္၀င္စားၾကပါေတာ့တယ္။ အခ်ဳိ႕တုိင္းရင္းေဆး ပညာရပ္ေတြနဲ႔ ေဆးနည္းေတြဟာလည္း လူမသိသူမသိ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေနၾကပါၿပီ။ ႐ုိးရာလက္မႈ လုပ္ငန္းအခ်ဳိ႕ဟာလည္း ခက္ခက္ခဲခဲနဲ႔ ရပ္တည္ေနရတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေနၾကရပါၿပီ။
တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဓေလ့ထုံးစံေတြဟာလည္း ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရပါၿပီ။ ဒီလုိအေမြအႏွစ္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ့္ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းဖုိ႔အတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီအမံေတြ လုိအပ္ေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ အစုိးရအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အပါအ၀င္ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားနဲ႔ အမ်ားျပည္သူမ်ားဟာ အေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းကာကြယ္မယ့္ အစီအစဥ္မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ လုိအပ္လာပါတယ္။
ကမၻာပတ္လာၾကၿပီ
ယေန႔အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေတြ ပြင့္လန္းလာသလုိ သတင္းအခ်က္အလက္ နည္းပညာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာမႈေၾကာင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ကမၻာပတ္လာျခင္းနဲ႔အတူ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ကုန္ပစၥည္းမ်ားဟာ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ နယ္နိမိတ္ေတြကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြက ကုန္စည္မ်ား၊ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ႏုိင္ငံအတြင္း ၀င္ေရာက္မႈ တုိးျမင့္လာသလုိ ႏုိင္ငံရပ္ျခားက ဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ အစားအေသာက္မ်ား၊ ကုန္ပစၥည္းမ်ားဟာ ပုံစံမ်ိဳးစုံနဲ႔ ၀င္ေရာက္လ်က္ ရွိၾကပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကုိရီးယား႐ုပ္သံ ဇာတ္လမ္းတြဲမ်ား ေခတ္စားလာတဲ့ေနာက္ ကုိရီးယားအစားအစာ၊ အ၀တ္အထည္မ်ား ျပည္တြင္းမွာ ေခတ္စားလာသလုိ ျပည္ပကတင္သြင္းလာတဲ့ အစားအေသာက္မ်ိဳးစုံေၾကာင့္လည္း ၿမိဳ႕ျပေနလူအမ်ားစုရဲ႕ အစားအေသာက္၊ ေနထုိင္မႈဘ၀ ပုံစံေတြအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိေစခဲ့ပါတယ္။ ႐ုိးရာမုန္႔ေတြကုိ လူအမ်ားစုက အေလးထားစားသုံးမႈ ေလ်ာ့ပါးလာၿပီးေနာက္ ေစ်းေပါသက္သာၿပီး အရည္အေသြးမျပည့္၀တဲ့ တ႐ုတ္မုန္႔ေတြက ေစ်းကြက္ေနရာ ၀င္ယူလာခဲ့ပါတယ္။ အရပ္ထဲမွာ ယုိးဒယားကင္လုိ႔ေခၚၾကတဲ့ ပင္လယ္စာေတြ ေရာႀကိတ္ထားတဲ့ အကင္ေတြကုိ ကေလးငယ္ေတြ ႏွစ္သက္လာၾကခ်ိန္မွာ ေကာက္ညႇင္းေပါင္း၊ မုန္႔ဖက္ထုပ္လုိ ႐ုိးရာမုန္႔ေတြဟာ ၿမိဳ႕ျပေတြရဲ႕ေစ်းကြက္မွာ ေနရာမရေတာ့ပါဘူး။ စိန္ေခၚမႈေတြ ၾကဳံေနရတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထုံးစံေတြ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ဆုိရာမွာ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းျခင္းအျပင္ လက္ေတြ႔အသုံးခ်နယ္ပယ္မွာ ရွင္သန္ေနဖုိ႔ အစီအမံေတြ လုိအပ္လွပါတယ္။
စီးပြားေရးအသုံးခ် နယ္ပယ္
လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာေရာက္လည္ပတ္တဲ့ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားဧည့္သည္ေတြ တုိးတက္လာသလုိ ႏုိင္ငံတကာက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း ဥဒဟုိ ၀င္ထြက္သြားလာေနၾကပါၿပီ။ ဒီလုိအခ်ိန္မွာ ႐ုိးရာလက္မႈလုပ္ငန္းေတြကုိ တစ္ႏုိင္တစ္ပုိင္ စီးပြားေရးကေန စီးပြားျဖစ္လုပ္ငန္းမ်ားအျဖစ္ ျမႇင့္တင္ေပးႏုိင္မယ္ဆုိရင္ အေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းရင္းနဲ႔ စီးပြားျဖစ္လုပ္ငန္းမ်ားအျဖစ္ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ လုပ္ငန္းဘက္ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေဒသထြက္ အစားအေသာက္ေပါတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာက ခရီးသြားေတြဟာ ျမန္မာျပည္လာၿပီး ဟမ္ဘာဂါစားခ်င္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမ်ားစုက ျမန္မာႏုိင္ငံက ဘာေတြထြက္လဲ၊ ဘာအစားအစာေတြ ေကာင္းသလဲဆုိတာ စိတ္၀င္စားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ေဒသထြက္အစားအစာေတြကုိ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းနဲ႔ စားခ်င္စဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ႏုိင္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အကယ္လုိ႔ ခရီးသြားေတြက ျမန္မာ့အစားအစာေတြကုိ ႀကိဳက္သြားၾကရင္းနဲ႔ တစ္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာ့အစားအစာေတြ ကမၻာပတ္ၿပီး ေစ်းကြက္မရႏိုင္ဘူးလုိ႔ ဘယ္သူမွ မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ အဲဒီလုိ စီးပြားေရးအသုံးခ်နယ္ပယ္မွာ ရွိေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ လက္မႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အစားအေသာက္ေတြဟာ အလြယ္တကူ ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖုိ႔ ခဲယဥ္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ဒီလုိပါပဲ။ ဆုိင္း၀ုိင္း၊ ႐ုိးရာအက၊ ပြဲေတာ္မ်ားနဲ႔ ပန္း ၁၀ မ်ဳိးကဲ့သုိ႔ အႏုလက္ရာေတြဟာလည္း ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တတ္တဲ့ အရာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ဆုိရင္လည္း စီးပြားျဖစ္အသုံးခ် နယ္ပယ္မွာရွိဖုိ႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ တကယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြအတြက္ ဆြဲေဆာင္ႏုိင္တဲ့ေနရာေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒါေတြကုိ ကမၻာ့ခရီးသြားေတြ ပုိၿပီးစိတ္၀င္စားလာေအာင္ ဘယ္လုိဆြဲေဆာင္ၾကမလဲ ဆုိတာကသာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ထုိ႔အတူ တုိင္းရင္းသားဓေလ့ထုံးစံ ႐ုိးရာမ်ားကုိလည္း ထိန္းသိမ္းျခင္းနဲ႔အတူ ဘယ္လုိရွင္သန္ေနေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကမလဲဆုိတာ အေျဖရွာဖုိ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ဆုိရာမွာေတာ့ ထိန္းသိမ္းျခင္းနဲ႔အတူ ရွင္သန္မႈကုိထည့္တြက္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အသုံး၀င္ရွင္သန္မႈရွိမွသာ ေရရွည္တည္တ့ံႏိုင္ဖုိ႔ ထိန္းသိမ္းရာမွာ အေထာက္အကူရေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ရွင္သန္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ဆုိရာမွာ စီမံခန္႔ခြဲႏုိင္မႈက အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ တန္ဖုိးႀကီးလွတဲ့ အမ်ိဳးသားျဒပ္မဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ ေဆာင္ရြက္ရင္း အသုံးခ်နယ္ပယ္မွာလည္း ရွင္သန္ေနေစဖုိ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီအမံေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

Credit - Yangon Media Group