၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမျဖစ္ရင္ ဘယ္သူေတြ ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္မွာလဲ (ေဆာင္းပါး)

(ေဆာင္းပါးရွင္ - ဦးစိန္ေက်ာ္လႈိင္)

(၁)

တစ္ႏုိင္ငံလုံးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္မထုိးျဖစ္ရင္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ မလုပ္ႏုိင္ျဖစ္မယ္။ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ မလုပ္ျဖစ္ရင္ (ႏုိင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္ရင္) ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲလည္း မေသခ်ာျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့သေဘာမ်ဳိး သမၼတဦးသိန္းစိန္က သူ႔ရဲ႔အပတ္စဥ္ ေရဒီယိုမိန္႔ခြန္းမွာ မၾကာခင္က ေျပာသြားပါတယ္။


ဒီမွာတင္ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမျဖစ္ရင္ ဘယ္သူက တုိင္းျပည္ကုိဆက္အုပ္ခ်ဳပ္မလဲ။ လက္ရွိ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကပဲ ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္မွာလားစတဲ့ စုိးရိမ္တဲ့ေမးခြန္းေတြ ျပည္သူေတြၾကား ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမျဖစ္ရင္ ဘယ္သူဆက္အုပ္ခ်ဳပ္မလဲဆုိတဲ့ ျပႆနာကုိ အေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ ကုိ အေျခခံၿပီး ဆန္းစစ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တုိင္းျပည္မတည္ၿငိမ္လုိ႔ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မလုပ္ျဖစ္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ အေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ အရ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ ညိွႏိႈင္းၿပီး တစ္ႏွစ္အခ်ိန္ၾကာမယ့္ အေရးေပၚအေျခအေန(State of Emergency) ကုိ ေၾကညာရပါမယ္။ (ပုဒ္မ ၄၁၇)။ အဲဒီေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဟာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာနဲ႔ တရားစီရင္ေရးအာဏာ စတဲ့ အာဏာသုံးရပ္လႊဲအပ္ေၾကာင္း ေၾကညာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ (ပုဒ္မ ၄၁၈-က) တစ္နည္းေျပာရရင္ တုိင္းျပည္အေရးေပၚ အေျခအေနမွာ စစ္တပ္က တမင္အာဏာသိမ္းေနစရာမလုိဘဲ သမၼတျဖစ္သူကသာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ (အေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ အရ) အာဏာလႊဲေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲသလို အာဏာႀကီးသုံးရပ္ကုိ သမၼတ က တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ လႊဲအပ္ေၾကာင္း ေၾကညာတဲ့ေန႔ကစၿပီး လႊတ္ေတာ္အားလုံးနဲ႔ ဦးစီးအဖြဲ႔ေတြအားလုံးရဲ႕ ဥပေဒျပဳေရးလုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆုိင္းထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလႊတ္ေတာ္ေတြရဲ႕ သက္တမ္းကုန္သြားတဲ့အခါ သက္ဆုိင္ရာလႊတ္ေတာ္ေတြ အလုိလုိဖ်က္သိမ္းျပီးျဖစ္တယ္ဆုိျပီး မွတ္ယူရမယ္လုိ႔ပါ။ ပုဒ္မ ၄၁၈-က မွာ ျပဌာန္းထားပါတယ္။

ထူးျခားတဲ့အခ်က္က တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အာဏာလႊဲတဲ့ေန႔ကစျပီး အေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ မွာ ဘယ္လုိပဲေရးထားထား သမၼတနဲ႔ ဒုသမၼတမ်ားမွအပ သက္ဆုိင္ရာလႊတ္ေတာ္ေတြရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ခန္႔အပ္တာဝန္ေပးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဝင္ေတြ၊ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တုိင္းဦးစီးအဖြဲ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ဦးစီးအဖြဲ႔ဝင္ေတြကုိ တာဝန္မွရပ္စဲျပီးဆုိျပီး မွတ္ယူရမယ္လုိ႔ပါ ျပဌာန္းထားပါတယ္။ (ပုဒ္မ ၄၁၈-ခ)။

တစ္နည္းေျပာရရင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အာဏာသုံးရပ္လႊဲေပးခ်ိန္ကစၿပီး သမၼတနဲ႔ ဒုသမၼတေတြကလြဲလုိ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္အားလုံး ပ်က္ျပယ္သြားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂)

တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူ႔ကုိေပးထားတဲ့တာဝန္ (ႏုိင္ငံတြင္း မူလအေျခအေန အျမန္ျပန္ေရာက္ေစရန္) မျပီးေသးလုိ႔ အခ်ိန္တုိးေပးဖုိ႔တင္ျပလာရင္ သမၼတဟာ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ ညိွႏိႈင္းၿပီး တစ္ႀကိမ္ ေျခာက္လနဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ထိ သက္တမ္းတုိးေပးႏုိင္ပါတယ္။ (ပုဒ္မ ၄၂၁-ခ)။ အဲသလုိ သက္တမ္းတုိးတဲ့ကိစၥကုိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အေရးေပၚအစည္းအေဝးေခၚၿပီး အစီရင္ခံတင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ သက္တမ္းကုန္တဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူ႔တာဝန္မျပီးျပတ္ေသးလုိ႔ သက္တမ္းတုိးေရးတင္ျပလာရင္ အမ်ိဳးသားလုံျခံဳေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးေကာင္စီက တစ္ႀကိမ္ေျခာက္လနဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ထိ သက္တမ္းတုိးေပးႏုိင္ပါတယ္။ (ပုဒ္မ ၄၂၅)။

ဒါေပမဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အေရးေပၚအစည္းအေဝးေခၚမယ့္အခ်ိန္ဟာ သက္ဆုိင္ရာလႊတ္ေတာ္ေတြ သက္တမ္းကုန္လုိ႔ ပုဒ္မ ၄၁၈-က အရ အလုိလုိဖ်က္သိမ္းခ်ိန္ နဲ႔ တုိက္ဆုိင္ေနရင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အေရးေပၚအစည္းအေဝးကုိ ဘယ္သူေတြနဲ႔ေခၚမလဲဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျပဌာန္းထားတာ မေတြ႔ရပါ။

တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ သူ႔ကုိ ေပးထားတဲ့တာဝန္ေတြ ျပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးစီးပါၿပီဆုိတာကုိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ သက္တမ္းမကုန္ခင္တင္ျပလာရင္ သမၼတဟာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အေရးေပၚအစည္းအေဝးေခၚ အစီရင္ခံတင္ျပၿပီးတဲ့ေန႔ကစ၍ ျဖစ္ေစ၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ သက္တမ္းကုန္တဲ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က တင္ျပလာရင္ တင္ျပခ်က္လက္ခံရတဲ့ေန႔ကစၿပီးျဖစ္ေစ၊ ပုဒ္မ ၄၁၈ အရ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာလႊဲထားတဲ့ အမိန္႔ပယ္ဖ်က္ေၾကာင္း အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ ညိွႏိႈင္းၿပီး ေၾကညာရပါမယ္။ (ပုဒ္မ ၄၂၂)

ဒီေနရာမွာ စဥ္းစားစရာရွိတာက တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူ႔ကုိလႊဲထားတဲ့ အာဏာႀကီးသုံးရပ္ကုိ ျပန္မအပ္ဘဲ ဆက္အာဏာသိမ္းထားရင္ ဘာလုပ္မလဲဆုိတာကုိ အေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ မွာ ျပဌာန္းခ်က္ မပါရွိပါ။

အဲလုိ အာဏာဆက္တုိက္မသိမ္းႏုိင္ေအာင္ ဘယ္လုိ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈေတြ လုပ္ထားတယ္ဆုိတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္မ်ိဳးလည္း မေတြ႔ရပါ။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ဟာလည္း လူသာမန္ျဖစ္တာမုိ႔ အာဏာကုိ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဆက္သိမ္းထားၿပီး အေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ ကုိပါ ဖ်က္သိမ္းပစ္မယ္ဆုိရင္ တုိင္းျပည္ကံၾကမၼာဟာ မေတြးဝံ့စရာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းမွာ အေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ ပါ ပုဒ္မ ၄၂၂ ကုိ အရင္က ေအာင္ျမင္စြာက်င့္သုံးခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာမရွိေသးတဲ့အတြက္ ပုဒ္မ ၄၂၂ ျပဌာန္းခ်က္အတုိင္း လက္ေတြ႔မွာ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာ က်င့္သုံးႏုိင္ပါ့မလားဆုိတာ ျပည္သူေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ပုဒ္မ ၄၂၂ ဟာ တုိင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလကေန အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘက္ကုိ တစ္ခါကူးေျပာင္းႏုိင္ေအာင္ လမ္းဖြင့္ေပးထားတဲ့ ထြက္ေပါက္သဖြယ္ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ရထားတဲ့ အာဏာၾကီးသုံးရပ္ကုိ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ျပန္အပ္မွသာ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကဆက္ၿပီး အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသြင္ကူးေျပာင္းေရး လမ္းပြင့္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ပုဒ္မ ၄၂၂ ကုိ ေအာင္ျမင္ေအာင္ မက်င့္သုံးႏိုင္ရင္ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာ မကူးေျပာင္းႏုိင္ေတာ့ဘူးဆုိတဲ့အဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

(၃)

အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီဟာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာလႊဲထားတဲ့အမိန္႔ ဖ်က္သိမ္းၿပီး ေျခာက္လအတြင္း အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ပုဒ္မ ၄၂၉)။

လက္ရွိသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ဒုသမၼတ ႏွစ္ဦးကေတာ့ ဖြဲစည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔အညီ သမၼတသစ္နဲ႔ ဒုသမၼတအသစ္တုိ႔ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွက္ၿပီးသည္ထိ ဆက္ရွိေနမွာျဖစ္ေပမယ့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္ မရွိေတာ့ပါ။ အလားတူ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္တုိ႔ ႏွစ္ဦးလည္း ေနာက္ထပ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဠသစ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠဠသစ္ေတြ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွက္ၿပီးတဲ့အထိ ဆက္လက္တည္ရွိေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(ပုဒ္ ၄၂၄ )။

ပုိၿပီး ထင္သာျမင္သာေအာင္ ေထာက္ျပရမယ္ဆုိရင္ ၂ဝ၁၅ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဆုိတာနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကုိက်င့္သုံးမယ့္ အဖြဲ႔အစည္းႏွစ္ရပ္ ေပၚလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဖြဲ႔အစည္းက တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ တပ္မေတာ္ကုိ အာဏာသုံးရပ္ လႊဲအပ္ရတဲ့အပုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူ႔တာဝန္ၿပီးဆုံးေၾကာင္း ပုဒ္မ ၄၂၂ အရ သတင္းပုိ႔ၿပီးတာနဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ အာဏာလႊဲထားတဲ့အမိန္႔ကုိ ဖ်က္သိမ္းၿပီးခ်ိန္နဲ႔ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပခင္ၾကားကာလမွာ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကုိ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီက ဆက္လက္က်င့္သုံးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိလုိတဲ့သေဘာက ၂ဝ၁၅ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မလုပ္ႏုိင္ေတာ့ဘူးဆုိတာနဲ႔ ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္ အဖြဲ႔အစည္းေတြက တပ္မေတာ္နဲ႔ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳ ေရးေကာင္စီ ႏွစ္ဖြဲ႔ကသာ ႏွစ္ပုိင္းခြဲ ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အရပ္စကားနဲ႔ အလြယ္ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ သီအုိရီအရ သမၼတက ဦးေဆာင္တယ္လုိ႔ဆုိတဲ့တုိင္ အဖြဲ႔ဝင္ ၁၁ ဦးမွာ ေျခာက္ဦးက တပ္မေတာ္ကျဖစ္ေနတာမုိ႔ တပ္မေတာ္ကသာ Default veto အာဏာရထားၿပီးလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရးေကာင္စီက ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာက်င့္သုံးတဲ့ကာလမွာလည္း တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဩဇာလႊမ္းမုိးမႈ အနည္းနဲ႔အမ်ား ရွိႏုိင္တယ္လုိ႔ပါ ယူဆႏုိင္ပါတယ္

Credit - Eleven Media Group

(ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ UPWC ႏွင့္ NCCT တုိ႔၏ ႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ အပစ္ရပ္စဲေရးညႇိႏႈိင္းမႈေဆြးေႏြးပြဲကုိ စက္တင္ဘာလအတြင္းက ေတြ႔ရစဥ္)