ျမန္မာျပည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတာေတြ ရွိတုန္းပါ

ရွိန္းေ၀ေနာင္၊ ၀ိုင္းေမာ္
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ စိုးရိမ္ဖြယ္ ကိစၥရပ္ႀကီးမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီးသည့္အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခ အေန တိုးတက္မႈမွာ အလယ္အလတ္ အဆင့္သို႔ပင္ ေရာက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ က ျပဳလုပ္သည့္ ကမၻာ႔ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံတြင္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ က ေျပာၾကား လိုက္သည္။
ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး၏ အဆုိပါ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားတြင္ ပါရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခ အေနမ်ား၊ ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္မႈ အလယ္အလတ္ အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီ ဆိုသည္တို႔မွာ မည္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအေပၚ အေျခခံ ေျပာၾကားသည္ကိုမူ ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း မရွိေပ။

ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပကတိလက္ရွိ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္လ်က္ ရွိၿပီး ယခုတိုိင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ျပည္တြင္း အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ေ၀ဖန္လ်က္ရွိရာ အဆိုပါ ေ၀ဖန္ေျပာၾကား မႈကို ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္မွ စုစည္း ေဖာ္ျပ လိုက္ပါသည္။
ရွိန္းေ၀ေနာင္၊ ၀ိုင္းေမာ္
● ကိုိၿပံဳးခ်ိဳ (လူ႔အခြင့္အေရးတာ၀န္ခံ၊ ၈၈ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္း)
လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္ဖို႔အတြက္ လက္ေတြ႔ က်က် ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ႏိုင္ငံသား အခြင့္ အေရးေတြ အာမခံခ်က္ ရွိဖို႔လိုတယ္။ ကိုယ္လိုက္ ပါ ေဆာင္ရြက္ ထားတဲ့ ႏိုင္ငံ တကာ စံႏႈန္းေတြကို ျပည့္မီေ အာင္ ေဆာင္ရြက္ ရမွာ ျဖစ္သလို ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ လည္း တိုးျမႇင့္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ႏိုင္ငံ မွာ ေျမယာ သိမ္း ဆည္းမႈေတြ၊ ဆႏၵေဖာ္ ထုတ္မႈေတြ၊ တျခားကိစၥေတြ မွာ ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းရမွာေတြ ရွိသလို လူ႔အခြင့္ အေရးကို ကာကြယ္ ျမွင့္တင္ႏိုင္ေအာင္လည္း တကယ္သက္၀င္ ယံုၾကည္ဖို႔ လိုတယ္။ တကယ့္ လက္ေတြ႔မွာ ႏိုင္ငံသားေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္ အေရးေတြ မဆံုးရံႈးေအာင္ ကိုယ္တိုင္ ႐ုန္းကန္ ရင္ဆိုင္ေနရတုန္းပဲ ဆိုတာကို ေတြ႔ေနရတယ္။
● ကိုေအာင္မ်ိဳးမင္း (Equality Myanmar အဖြဲ႔)
အရင္စစ္အစိုးရရဲ႕ အေနအထားနဲ႔ ပတ္သက္လာလို႔ရွိရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာက အခ်ိဳ႕ေသာ တိုးတက္မႈေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကားေနရပါတယ္ခင္ဗ်။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တုိင္းျပည္က လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမွာ အရင္တုန္းက အရမ္းဆိုးရြားတဲ့ အရာေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခုလိုမ်ိဳး နည္းနည္း တိုးတက္ လာျခင္းက တခ်ိဳ႕က ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီး ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ ညီဖို႔အတြက္ အခုလို တိုးတက္မႈေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ စံမမီေသးပါဘူးခင္ဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႕ေသာ တိုးတက္မႈေတြ ရွိလာတယ္ ေျပာေပမယ့္ ဒီတိုးတက္မႈေတြ တိုးတက္မႈတိုင္းမွာ သံုးသပ္စရာေတြ၊ ေမးခြန္း ထုတ္စရာေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဥပမာတစ္ခုအေနနဲ႔ ေျပာမယ္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ တယ္ လို႔ ေျပာေပ မယ့္ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားလို႔ အမည္ခံလို႔ရေသာ ေတာင္သူ လယ္သမားမ်ား၊ အလုပ္ သမားမ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားက ေထာင္ထဲမွာ အခုထက္ထိ ျပန္ျပီးေတာ့ ရွိေနတုန္းပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ရင္းနဲ႔ ဒီလိုမ်ိဳး နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖမ္းခံမႈရွိျခင္းကိုက ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ကိုယ့္ရဲ႕ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈအတြက္ လြတ္လပ္မႈ မရွိဘူးဆိုတဲ့ အေျခအေန ရွိေနတယ္။ တစ္ဖက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ရွိတယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္ ဒီလူ႔အခြင့္အေရးေတြ ကိုက်င့္သံုးတဲ့ အရာေတြကို ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိေနသလို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ သူေတြကို အေရးယူမႈေတြ အားနည္းေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လို႔ ေတာင္သူ လယ္သမားမ်ားစြာက သူတို႔ရဲ႕ လယ္ယာေျမ အတြက္ တိုက္ပဲြ၀င္ေနရတဲ့ အရာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ သိမ္းပိုက္ခံ လယ္ေျမေတြ အခုခ်ိန္ထိ ျပန္ရေသးတာ မရွိျခင္းက လူ႔အခြင့္အေရးေတြက တိုးတက္လာတယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္ တကယ္တမ္း အျပည့္အ၀ မရေသးဘူးဆို တာ ေဖာ္ျပေနပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက တခ်ဳိ႕ေန ရာေတြ ဆိုလို႔ရွိရင္ လူ႔အခြင့္အေရးက ပံုစံတစ္မ်ိဳးနဲ႔ ေျပာင္းလဲတယ္ လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အရင္တုန္းက အစိုးရရဲ႕ တိုက္႐ိုက္ဖိႏိွပ္မႈေတြ ရွိေနေပမယ့္ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ ျပည္သူ လူထု ရပ္ကြက္ေတြ၊ ရပ္ရြာေတြၾကားထဲမွာ အမုန္းတရား ေဟာေျပာမႈေတြ ရွိေနၿပီးေတာ့ အဲဒီကမွ တစ္ဆင့္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ရွိေနျခင္းက ျပည္သူလူထု မလံုၿခံဳပါဘူး။ ျပည္သူလူထု လံုၿခံဳမႈမရွိျခင္းက ဘယ္လိုမွ လူ႔အခြင့္အေရး ခံစားရတယ္လို႔ ေျပာလုိ႔မရပါဘူး။ တစ္ဆက္တည္း မွာပဲ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ေတြကို လက္ညိႇဳးထိုး ေရာင္းစားၿပီးေတာ့ ကုမၸဏီေတြကေန လုပ္ေဆာင္တယ္။ အဲဒီကုမၸဏီေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္ မွာ ေဒသခံ ျပည္သူေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ဆံုး႐ံႈးမႈေတြက သက္ေသ သာဓက အမ်ားၾကီးျဖစ္ပါတယ္။
● ဦးေအာင္ေဇာ္ဦး (ဘုတ္အဖြဲ႔၀င္၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမွင့္တင္ သူမ်ားအဖြဲ႔)
လြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုတာက သူတို႔က အေျခခံ လြတ္လပ္ခြင့္ ေပးေပမယ့္လည္း အတိုင္းအတာထိက ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ထားေသးတယ္။ လံုးလံုးလ်ားလ်ား လြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုတာေတာ့ ဘာမွေတာ့ မရွိပါဘူး။ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြ ေပးသေယာင္ေယာင္ ရွိေပမယ့္ တစ္ဖက္ကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ အမ်ားၾကီး ဆံုးရံႈးေနတာ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ အဓိက အားျဖင့္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္၊ မီဒီယာ သမားေတြရဲ႕ ႏွိမ့္ခ်ခံရမႈအေပၚမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈတစ္ရပ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ယံုၾကည္ တယ္။ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ဆံုးရံႈးေနတာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး တစ္ရပ္ ဆံုးရႈံးတာလို႔ ျမင္တယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အစိုးရပိုင္းထဲမွာ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ရမယ့္ ေနရာမွာ ေႏွာင့္ေႏွးေနတာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ တစ္ရပ္လို႔ ျမင္တယ္။ အဓိကကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံု မျပင္တာေတြ၊ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ၊ သတင္းမီဒီယာကို ဖမ္းဆီးတာေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္တာေတြ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာက ေပးသေယာင္ေယာင္ ရွိေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာက အာမခံခ်က္ ေပးမထားဘူး။
● ကိုစာဂ်ီ (ဒုတိယတာ၀န္ခံ၊ ကခ်င္လူမႈဖြံ႔ျဖိဳးေရးကြန္ရက္)
လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူေတြအတြက္ ျပန္လည္ကုစားဖို႔ အပိုင္းကို မေတြ႔ေသးဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိုးတက္ေနၿပီဆိုရင္ ဘယ္အတိုင္းအတာကို တိုင္းတာျပီးမွ ေျပာတယ္ ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္တာေပါ့။
ေအာက္ေျခလူထုကို ဘာမွ ေျဖရွင္းေပးတဲ့ အပိုင္းက ခုထိ မေတြ႔ရေသးဘူး။ မဟုတ္မမွန္ဘဲ တရားစြဲဆိုတာေတြ ရွိတယ္။ ေဖာက္ခဲြမႈျဖစ္ရင္ လိမ္လည္ျပီး ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္ေတြ ခ်တယ္။ သာမန္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြကို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာရွိတယ္။ ေနာက္ လိင္တူဆက္ဆံ ခိုင္းတာေတြရွိတယ္။ မင္းမိန္းမကို ဘယ္လို ဆက္ဆံသလဲ၊ အဲဒီအတိုင္း လက္ေတြ႔ လုပ္ျပပါဆိုတာ ေတြေပါ့။ နာက်င္စြာ ႏွိပ္စက္တာေတြ ရွိတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ဆိုတာ အမ်ားၾကီးရွိေပမယ့္ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ လူကို ျပန္ျပီးမွ အေရးယူတဲ့ ဟာလည္း မရွိဘူး။ အျပစ္မဲ့ျပည္သူကို ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္တာေတြက အင္မတန္ဆိုးရြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေပါ့။ တစ္ဖက္မွာ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့သူကို ျပန္ျပီးေတာ့ အေရးယူတဲ့အပိုင္းက တိုးတက္မႈကို မရွိတာ။
● ကိုဘိုၾကည္ (တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း)
တခ်ိဳ႕ေနရာမွာေတာ့ တိုးတက္လာတာ ရွိပါတယ္။ မတိုးတက္ေသး ဘဲနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံေန ရတဲ့ ျပည္သူေတြက အမ်ားစု ျဖစ္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လယ္သမားေတြေပါ့။ လယ္သမားေတြဆိုရင္ အမႈရင္ ဆိုင္ေနရတာပဲ (၁၀၀၀)ေက်ာ္ ရွိတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္ကို ခံစားေနရတဲ့ ျပည္သူေတြကလည္း အမ်ားၾကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္မႈဆိုရင္ေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ သူေတြကို အေရးယူမယ့္ ယႏၲရားတစ္ခု လိုအပ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့သူေတြကို အေရးယူႏိုင္ျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ ျပည္သူေတြ က ပုိျပီးေတာ့ အကာအကြယ္ ကင္းမဲ့ေနပါတယ္။ ဒီလူေတြ ကို ျပန္ျပီးေတာ့ တရားစြဲ ႏိုင္တဲ့ တည္ဆဲဥပေဒအရ အေရးယူႏိုင္တဲ့ ယႏၲရား တစ္ခုခု ေသခ်ာရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ လူထု အေျချပဳ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ အရင္ထက္စာရင္ ပိုမို လုပ္ခြင့္ကိုင္ခြင့္ ေပးလာတယ္။ ဒီလို အေနအထားမွာ တိုးတက္ လာတာေတြ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက တကယ္ေတာ့ တိုးတက္တဲ့ ေျခလွမ္း တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ အားနည္းတယ္ ဆိုရင္ ျပည္သူေတြကို တကယ္ အကာအကြယ္ ေပးမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရး အားနည္းႏိုင္တယ္။
● ေစာအဲလ္ဘတ္ (ကရင္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ တာ၀န္ခံ)
တကယ္ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈက ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ၂၀၁၂ ျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ေကအန္ယူနဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ေတြက ပထမ အပစ္အခတ္ ရပ္ဆိုင္းျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း မွာ ေတြ႔ရတာ ကေတာ့ ရြာသားေတြကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္တာတို႔၊ တစ္ရြာလံုးကို မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးတာတို႔ အဲလိုမ်ိဳး လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာေတြေတာ့ မရွိေတာ့ဘူး။ ပံုစံအသစ္နဲ႔ ေပၚလာတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြက ရွိတယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္ျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔နယ္ အတြင္းမွာ Diplomat ပေရာဂ်က္ေတြ ၀င္လာတာ မ်ားတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေပၚလာတယ္။
ဥပမာ ေျမသိမ္းယာသိမ္းေတြ ေတြ႔လာရတယ္။ ဟိုးအရင္က တစ္စတစ္စ ျဖစ္လာတာေတြက မူးယစ္ ေဆး၀ါးေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ ေျမျမွဳပ္မိုင္းေတြက စစ္ပဲြကာလ အတြင္းမွာ ေထာင္ထားတဲ့ေျမျမႇဳပ္ မုိင္းေတြ ရွိသလို တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ယံုၾကည္မႈ မရွိေသးတဲ့ေနရာမွာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြက ဆက္လက္ ရွိေနတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ တိုးတက္တာလို႔ ေျပာလို႔ရမလား ဆိုရင္ေတာ့ ဆိုးရြားစြာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ နည္းလာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ရတာက စား၀တ္ေနေရးဘက္မွာ ပိုျပီး တိုက္ခိုက္တာေတြ မ်ားလာတယ္။ ရြာသားေတြ ေျပာျပခ်က္အရ ဆိုရင္ အရင္တုန္းက သူတို႔ေျပးေနရတယ္။ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ေျပးေနရတယ္။ အခုက်ေတာ့ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ အစီအစဥ္ေတြေၾကာင့္ ဆက္ျပီးေတာ့ ေျပးေနရတယ္။ ဥပမာ ဆိုရင္ ေရေလွာင္တမံေပါ့။ သူတို႔ရဲ႕ လယ္ယာေျမ ျမဳပ္သြားတယ္။ အဲေတာ့ သူတို႔လည္း ေရႊ႕ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပးတဲ့ ပံုစံခ်င္းကေတာ့ မတူဘူးေပါ့။ တိုးတက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူးခင္ဗ်။ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈက ပံုစံေျပာင္းသြားတာပဲ ရွိတယ္။
  ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သတင္းဌာန - www.facebook.com/myanmarherald