မဂၤလာ (ေဆာင္းပါး)

သ႐ုပ္ေဖာ္ပုံ စိုး၀င္းၿငိမ္း

မဂၤလာ မ်က္ေအာင္ဆု၊ ဇမၺဴရယ္တဲ့ ၊ ေအာင္သေျပ၊
ေတာင္လ ်ာ္ ဒီပါကြ်န္းမွ၊ ထြန္းနိမိတ္ေဝ၊
ကဝိဆရာ ရက္ျမတ္သြင္းတာက၊
မဏိရတနာလို နကၡတ္ကလင္းေပရဲ႕
လက္ထပ္ျခင္းရယ္တဲ့ မဂၤလာေပ …
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္ေက်ာ္ ေလးဆယ္ရဲ႕ ဟိုဘက္မွာေတာ့ မႏၲေလးတြင္ လက္ထပ္မဂၤလာ ေဆာင္ႏွင္းမည္ ဆိုလွ်င္ ဦးစြာ သတို႔သမီးအိမ္သို႔ သတို႔သားဘက္က မိဘခ်င္း နားေဖာက္ေစ့စပ္ ေၾကာင္းလမ္းမည္။ ဒါကလည္း သက္ဆိုင္ရာ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားႏွင့္ အတူ ကန္ေတာ့ပြဲ တပြဲႏွင့္ ၿပီးသည္။
လက္ခံသူ သတို႔သမီးဘက္ကလည္း အိမ္ရွင္ အရာ အေနႏွင့္ ႏွစ္ဖက္လူႀကီးသူမမ်ားကို လက္ဖက္ရည္၊ မုန္႔၊ ကြမ္း၊ ေဆးလိပ္တို႔ႏွင့္ ဧည့္ခံမည္။

မဂၤလာရက္ သက္မွတ္ၿပီးလွ်င္ မဂၤလာေဆာင္ ႏွင္းမည့္ အခ်ိန္မတိုင္မီ သတို႔သမီးအိမ္မွာ သာသနာႏွင့္ မိဆိုင္ဖဆိုင္ ကန္ေတာ့ပြဲ ေပးကာ မဂၤလာမ႑ပ္ ထိုးသည္။ ၂ ရက္ေလာက္ေတာ့ ႀကိဳၿပီး မ႑ပ္ထိုးတာေပါ့။ မဂၤလာေဆာင္ အတြက္လည္း ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္၊ ကိတ္မုန္႔၊ လက္ဖက္ပြဲ စံုျဖင့္ ဧည့္ခံသည္။ ေခတ္မီခ်င္သူေတြကေတာ့ ေရခဲမုန္႔ ေကြ်းၾကတာေပါ့။
မႏၲေလး မဂၤလာေဆာင္ေတြမွာ ေနာက္ထပ္ မျဖစ္မေန ဧည့္ခံမႈ အစီအစဥ္ အေနျဖင့္ မဂၤလာမ႑ပ္အတြင္း အၿငိမ့္ျဖင့္လည္း ဧည့္ခံၾက၏။ ထိုသို႔ေသာ မဂၤလာဧည့္ခံပြဲ အၿငိမ့္ေတြမွာ သက္ဆိုင္ရာ လူ႐ႊင္ေတာ္ေတြက လက္ထပ္ မဂၤလာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ခြန္းေထာက္သျဖန္ေတြ ေရးၾက၊ က်က္မွတ္ၾက၊ ႐ြတ္ဆိုၾကမွာေပါ့။
တက္သစ္ေနျပ ဘဂၤါရဝိကဲ့သို႔
က်က္သေရမဂၤလာ ရွိပါဘိသႏွင့္
ကၪၥမဏိရယ္တဲ့ ႏွစ္ပါးေ႐ႊ
ဖက္စပ္လို႔ႏွင္းျပန္ေတာ့
လက္ထပ္ျခင္း မဂၤလာဆင္၍
သဘင္အရာတြင္ အမႈေတာ္ထမ္းၾကတယ္
လွ်မ္းေတာက္ပါလို႔ တေဝေဝ …
စသည့္ ခြန္းေထာက္ သျဖန္မ်ိဳးလည္း သီဆိုၾကလိမ့္မယ္။
အခု လူငယ္ေလးေတြက မဂၤလာေဆာင္ရယ္၊ အၿငိမ့္ရယ္၊ လူ႐ႊင္ေတာ္ရယ္က ဘာဆိုင္လို႔လဲ လို႔ အံ့အားတသင့္ ေမးၾကလိမ့္မည္။
သူတို႔သိတဲ့ မဂၤလာေဆာင္က ဟိုတယ္ခန္းမရယ္၊ ဆံပင္မိတ္ကပ္ရယ္၊ မဂၤလာဝတ္စံု သံုးေလးမ်ိဳးရယ္၊ မွတ္တမ္းဗီဒီယို ရယ္၊ ေခတ္ေပၚတီးဝိုင္းရယ္၊ နာမည္ႀကီး အဆိုေတာ္ရယ္၊ ပန္းႀကဲ ဗန္းကိုင္ေတြရယ္၊ မဂၤလာပန္းကံုးစြပ္ ဂုဏ္သေရရွိ၊ အာဏာရွိ လူႀကီးမင္း စံုတြဲေတြရယ္၊ ဒင္နာပါတီရယ္၊  ပ်ားရည္ဆမ္းခရီးရယ္  … ဒါေတြပဲ စဥ္းစားမိၾကမွာေပါ႔။
ေစ့စပ္တဲ့၊ လက္ထပ္တဲ့၊ မဂၤလာ ဧည့္ခံတဲ့၊ ညစာစားပြဲတဲ့။ ဝတ္စံုငွားခေတြတင္ တစံုကို သိန္းႀကီး ဂဏန္း ေတြ။
သံဝရတို႔ အေဒၚမ်ား၊ အစ္မမ်ား လက္ထက္ကေတာ့ လူႀကီးခ်င္း ေစ့စပ္ေတာ့ ခ်မ္းသာရ ထံုးကုန္း ရပ္ထဲက ပလိန္းကိတ္ သံုးလံုးေလာက္ရယ္၊ ကိုဘစိမ္း လက္ဖက္ရည္ဆိုင္က လက္ဖက္ရည္ခ်ိဳင့္ဆြဲ ၅ ခြက္ရယ္နဲ႔ ၿပီးသည္။
မဂၤလာ ေဆာင္ေတာ့ မ႑ပ္တိုင္ ထူမယ့္ေန႔မွာ ကန္ေတာ့ပြဲတပြဲ၊ သေျပပန္းတစည္း ရယ္ပါပဲ။
မဂၤလာေဆာင္တဲ့ ေန႔မွာ ရပ္ကြက္ထဲက ဓမၼာ႐ံုေရွ႕က ကြက္လပ္မွာ ေဒါင္း႐ိုးဆရာႏြဲ႔ မ႑ပ္ထိုးသည္။ ၃ ခန္း ပတ္လည္ ပါပဲ။ ဧည့္မ်ားမယ္ထင္ရင္ ၃ ခန္း၊ ၅ ခန္း ထိုးၾကရ၏။ ရပ္ကြက္သား အခ်င္းခ်င္း ဆိုေတာ့လည္း ဆရာႏြဲ႔က အလုပ္သမား စရိတ္ေလာက္ပဲ ယူသည္။
မဂၤလာပြဲမွာ ဧည့္ခံေကြ်းေမြးဖို႔က ေျမာက္ျပင္ ယူနီယံ ေဘကာရီက ကိတ္မုန္႔အစံု မွာထားသည္။ ပန္းကိတ္ ၃ မ်ိဳး၊ ပလိန္းကိတ္၊ ဖ႐ုကိတ္ေတြ။ လက္ဖက္ကိုေတာ့ တပတ္ေလာက္ ႀကိဳၿပီး အိမ္မွာ အပ္ႏွံထားၿပီးၿပီ။
သတို႔သမီး အတြက္ ေစ်းခ်ိဳအလယ္ေပါက္၊ ေမာင္ေမာင္လွဆိုင္က မိတ္ကပ္ဘူး၊ ႏႈတ္ခမ္းဆိုး ေဆးေတာင့္ႏွင့္ သဇင္ပန္းေျခာက္ေတြလည္း ဝယ္ၿပီးၿပီ။ ဝတ္စံုကိုလည္း ေစ်းခ်ိဳ အက္(ဖ္)႐ံုထဲက အထည္ဝယ္ၿပီး ကိုလွေထြး စက္ဆိုင္မွာ အပ္ၿပီးၿပီ။
သတို႔သား၊ သတို႔သမီးႏွင့္ ႏွစ္ဖက္မိဘေတြက ကုန္သည္ပြဲစား၊ စက္ပိုင္ အသိုင္းအဝိုင္းမို႔ တသက္တခါ မဂၤလာ ျဖစ္သည္ႏွင့္ လည္း ေလ်ာ္ညီစြာ အမ်ားနည္းတူ မဂၤလာ ဧည့္ခံပြဲမွာ စႏၵရားမမႀကီး အၿငိမ့္ ထည့္ သည္။ မဂၤလာ မ႑ပ္ထဲမွာ ဧည့္ခံေကြ်းေမြးျခင္းႏွင့္ အတူ အၿငိမ့္ႏွင့္လည္း ေဖ်ာ္ေျဖျခင္း ျဖစ္သည္။
ေ႐ႊေရာင္ ဖိတ္ဖိတ္လက္ မ႑ပ္ေရွ႕မွာ ပန္းဥယ်ာဥ္ ရွိသည္။ ပန္းဥယ်ာဥ္ အဝင္ဝ တဖက္တခ်က္မွာက ျမားနတ္ေမာင္ ႐ုပ္ေလးေတြက ျမားကို ေကာင္းကင္သို႔ ေထာင္ၿပီး ပစ္႐ြယ္ေနသည္။ ျမားအဖ်ား ေရပန္း ထိပ္မွာ ေဂၚလီလံုး ေဆာ့ ကစားေန၏။ အျပင္မွာ မဂၤလာပြဲက ဧည့္သည္မ်ား၏ စကိုဒါ၊ ေအာ္စတင္၊ ဘဲအဲလ္ယား ကားေတြ တန္းစီ ရပ္ထား၏။
အတိတ္က မႏၲေလး မဂၤလာပြဲမ်ားကား ျမန္မာဆန္လွခ်ည့္။ က်က္သေရ ရွိလွခ်ည့္…၊ ယဥ္ေက်းလွခ်ည့္ …။   

Credit - ဧရာ၀တီ ဘေလာ႔ဂ္