~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ လာမည့္ ႏို၀င္ဘာလဆန္းပုိင္းတြင္ ျပဳလုပ္ မည္ျဖစ္သည္။ ၅ လ ေက်ာ္သာလိုေတာ့ သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပါတီႀကီးမ်ား အၿပိဳင္အဆိုင္ ျပင္ဆင္ေနၾကသည္။
သမၼတႀကီး ဦးေဆာင္သည့္ အာဏာရပါတီႀကီးမွ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တစ္ႀကိဳစာရင္းမ်ားက မၾကာခဏ ထြက္ေပၚ လာသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲကာလ မတုိင္ခင္ ႏုိင္ငံေရးကစားကြက္ အခင္းအက်င္းမ်ား အင္မတန္ လွပေနသည္။
၁၉၉၀ ေအာင္ပြဲခံ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ကုိယ္တိုင္ပင္ ရာႏႈန္းျပည့္ ေအာင္ပြဲခံရန္ ယုံၾကည္စိတ္ ခ်ထားရသည့္ အေျခအေနမဟုတ္။
လူအင္အား ေတာင့္တင္းသည့္ ပါတီအိုႀကီးတစ္ခု ျဖစ္သည့္ တိုင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီ (တစည) သည္ပင္ မဲဆႏၵနယ္တုိင္း ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္သည့္ အေျခအေနမရွိ ျဖစ္ေနသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ၃၃၀ ဦး (တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ မ်ားမပါ)၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆၈ဦး (တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမပါ) သည့္ ကုိယ္စားလွယ္ ေနရာမ်ားအတြက္ ရာႏႈန္းျပည့္ သိမ္းပုိက္ႏိုင္မည့္ ပါတီမရွိသည့္ အေျခအေနက အထင္းသား ေပၚေနသည္။
ျပည္နယ္အလိုက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမည့္ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံလုံး ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ပါတီႀကီးမ်ား ၾကားတြင္ ဖ်က္ျမင္းအျဖစ္ ၀င္ေရာက္လာမည့္ ပါတီမ်ား ရွိေနသည္။
မည္မွ်ပင္ ပါတီမ်ားသည္ျဖစ္ေစ ပါတီမ်ားကုိ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားသာ ခြဲျခားႏုိင္သည္။ အတုိက္အခံပါတီႏွင့္ အစုိးရပါတီ (အစုိးရ လက္ေ၀ခံ၊ အစုိးရအာေဘာ္ပါတီ)မ်ား ျဖစ္သည္။
မည္သူေတြက အစုိးရအာေဘာ္ကုိ ဆုပ္ကုိင္ထားသည္၊ အစုိးရလက္ေ၀ခံပါတီ ျဖစ္သည္ကုိေတာ့ ျပည္သူ ကသာ ဆုံးျဖတ္ သြားေပလိမ့္မည္။
အာဏာရအစိုးရက အာဏာလက္ကုိင္ရရွိေရးအတြက္ နည္းလမ္းေပါင္းစုံျဖင့္ ႀကိဳးစားမႈတြင္ အစုိးရ အေထာက္အပံ့ မကင္းသည့္ လက္ေ၀ခံပါတီမ်ား ဖြဲ႕စည္းၿပီး မဲမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႕ေစရန္ (အတိုက္အခံ ပါတီမ်ားထံ ေရာက္ရွိမည့္ မဲအေရအတြက္ ေလ်ာ့နည္းေစရန္) ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကလည္း တစ္ခု အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။
အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အလုပ္မျဖစ္ခ်ိန္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ေရးလမ္းကုိေရြးပါက မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္ ရမည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွာ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေနရာအားလုံးရယူႏိုင္ေရးက အဓိကျဖစ္လာေပမည္။
သုိ႔ေသာ္လက္ရွိ အာဏာရပါတီ၏ ျပင္ဆင္မႈမ်ားအရ ယင္းသုိ႔ျဖစ္လာရန္ မလြယ္ကူေပ။
ယင္းသုိ႔ အက်ပ္အတည္း အေျခအေနတြင္ ဒုိင္လူႀကီးအဖြဲ႕(ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္)၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္မ်ားအေပၚ မ်ားစြာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေပသည္။
အတိတ္ေနာက္ေၾကာင္းမ်ားကုိ ျပန္မေကာက္ခ်င္ေသာ္လည္း ျပန္ေကာက္ရမည့္ အေျခအေနတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဒုိင္လူႀကီးေကာင္း မရခဲ့သည္က အေသအခ်ာျဖစ္သည္။
၂၀၁၅ တြင္ေရာ မေသခ်ာေသးပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ႀကီး ကိုယ္တုိင္က စစ္၀တ္စုံတကားကားႏွင့္ အေျခအေနကား ဒိုင္လူႀကီးကုိ အျပည့္အ၀ ယုံၾကည္ စိတ္ခ်ေပးရန္ ခက္ခဲလွသည့္ အေျခအေနျဖစ္သည္။ မည္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွ် ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မျဖဴစင္ခဲ့သည့္ နိယာမမ်ားအရလည္းေကာင္း၊ လူပုဂိၢဳလ္တို႔၏ ခင္မင္ရင္းစြဲ၊ ပုဂၢိဳလ္စြဲ မကင္းတတ္ေသာ နိယာမအရလည္းေကာင္း လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္လည္း ၂၀၁၀ နမူနာအတုိင္းသာ လွမ္းလာဖြယ္ရွိသည္။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အာဏာရွိသူတို႔သည္ အာဏာမရွိသူတို႔ကုိ ေၾကာက္ေအာင္ ေျခာက္၍လည္း လွမ္းပါလိမ့္မည္။
စီးပြားေရးေတာင့္တင္းသူတို႔သည္ မေတာင့္တင္းသူမ်ားကုိ ရပုိင္ခြင့္မ်ားႏွင့္လည္း ျမႇဴၿပီး၊ ကလူၿပီးယူၾက ပါလိမ့္မည္။
လက္နက္ရွိသူတို႔သည္ လက္နက္မဲ့သူတို႔အား ဖိအားေပးကာလည္း လိုသမွ်ကုိ ရယူၾကပါလိမ့္မည္။
ဆန္းသစ္ေသာ လိမ္နည္း၊ ညာနည္းမ်ား၊ ရုိးရွင္းေသာ၊ လြယ္ကူေသာ လိမ္နည္း၊ ညာနည္းမ်ား၊ နည္းလမ္း သစ္မ်ား၊ နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ား အားလုံးအသုံးျပဳၿပီး ျပည္သူလူထု၏ ရပုိင္ခြင့္တစ္ရပ္ကုိ လုယက္ၾက ပါလိမ့္မည္။
ထိုသုိ႔ေသာ အေျခအေနတြင္ ဒုိင္လူႀကီးမ်ားက မျမင္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္လွ်င္ ဒုိင္လူႀကီးမ်ားျမင္ေအာင္ ျပသ ေပးရ မည္ျဖစ္သည္။
ဤတာ၀န္ကုိ လြပ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕မ်ား သက္သက္ျဖင့္လည္း မလုပ္ႏုိင္၊ အတုိက္အခံပါတီမ်ား သက္သက္ျဖင့္လည္း မလုပ္ႏုိင္၊ ျပည္သူလူထု ကုိယ္တိုင္က ပါ၀င္ရန္လိုသည္။
မိမိတို႔၏ ရပုိင္ခြင့္မ်ားျဖစ္သည့္ မဲေပးပုိင္ခြင့္၊ မိမိဆႏၵႏွင့္ မိမိေခါင္းေဆာင္ကို ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ပုိင္ခြင့္ တို႔ကုိ လုယက္ခံရသည္မ်ားအား ျပည္သူလူထုကုိယ္တိုင္ ပါ၀င္ ကာကြယ္ရေပလိမ့္မည္။
ယင္းသို႔ ကာကြယ္ႏုိင္ရန္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္သူလူထု နားလည္ သေဘာေပါက္ႏုိင္ရန္ အေရးႀကီးသည္။
အနိမ့္ဆုံး၊ အဖ်င္းဆုံး မည္သူ႔ကုိ တုိင္ၾကားႏုိင္သည္။ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာကုိ တုိင္ၾကားႏုိင္သည္ကုိ သိရွိထားသင့္ၿပီး သိရွိထားရန္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕မ်ား၊ အတုိက္အခံပါတီမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး မကင္းသည့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဦးတည္ခ်က္ ထားသင့္ၿပီ ျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒအခန္း ၁၄ တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ မတရားမဲ့ ျပဳက်င့္မႈမ်ား ျပ႒ာန္းထားရာ ၄င္းတို႔ကို ထင္ထင္ေပၚေပၚ မဟုတ္သည့္တိုင္ နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ အသုံးျပဳလာႏုိင္ဖြယ္ရွိသည္။
ေအာက္ပါတုိ႔သည္ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ားျဖစ္သည္-
(က) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကျဖစ္ေစ၊ ယင္း၏ ေရြးေကာက္ပဲြ ကိုယ္စားလွယ္ကျဖစ္ေစ၊ ယင္းတုိ႔ တစ္ဦးဦး၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ အျခားသူတစ္ဦးဦးက ျဖစ္ေစ-
(၁) လာဘ္ေပး လာဘ္ယူမႈ ျပဳလုပ္ျခင္း၊
(၂) ေရြးေကာက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးကို အေႏွာင့္အယွက္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊
(၃) သူတစ္ပါး အေယာင္ေဆာင္ျခင္း၊
(၄) မဟုတ္မမွန္ေျပာဆုိ ေၾကညာျခင္း၊
(၅) မဟုတ္မမွန္ ၀န္ခံလက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း။
(ခ) မဲဆႏၵနယ္တစ္နယ္အတြင္း ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ တစ္ႀကိမ္ထက္ပို၍ ဆႏၵမဲေပးျခင္း သို႔မဟုတ္ ေရြးေကာက္ပဲြ မ်ားကို တစ္ခ်ိန္တည္း က်င္းပစဥ္ တစ္နယ္ထက္ပိုေသာ မဲဆႏၵနယ္မ်ားအတြက္ ဆႏၵမဲေပးျခင္းျဖင့္ မိမိ လိုလားေသာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအား အက်ဳိးရွိေစျခင္း၊
(ဂ) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္က ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ယင္း၏ ေရြးေကာက္ပဲြ ကိုယ္စားလွယ္ ကေသာ္လည္း ေကာင္း ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ ကုန္က်စရိတ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သတ္မွတ္ခ်က္ႏွင့္ မညီၫြတ္ေသာ အသံုးစရိတ္မ်ား က်ခံသံုးစဲြျခင္း သို႔မဟုတ္ ယင္းသို႔ က်ခံသံုးစဲြရန္ သေဘာတူညီျခင္း၊
(ဃ) ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ ကုန္က်စရိတ္ ေငြစာရင္းမ်ားကို ေရြးေကာက္ပဲြ ကိုယ္စားလွယ္က သတ္မွတ္ ထားသည့္အတုိင္း ေရးမွတ္ထားရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း၊
(င) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သို႔မဟုတ္ ယင္း၏ ေရြးေကာက္ပဲြ ကိုယ္စားလွယ္၏ တိုက္တြန္းခ်က္ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း-
(၁) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ပါ၀င္ရန္ သို႔မဟုတ္ မပါ၀င္ဘဲေနရန္ သို႔မဟုတ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္ခ်က္ျဖင့္ျဖစ္ေစ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ေသာသူက လာဘ္လာဘ လက္ခံျခင္း သို႔မဟုတ္ လာဘ္လာဘ လက္ခံရန္ သေဘာတူျခင္း၊
(၂) ဆႏၵမဲေပးရန္ သို႔မဟုတ္ ဆႏၵမဲမေပးဘဲေနရန္ မဲဆႏၵရွင္တစ္ဦးဦးကို ေသြးေဆာင္ရန္ျဖစ္ေစ၊ ေသြးေဆာင္ လိုသျဖင့္ အားထုတ္ရန္ျဖစ္ေစ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ေသာသူက မိမိအတြက္ သို႔မဟုတ္ သူတစ္ပါးအတြက္ လာဘ္လာဘ လက္ခံရန္ သေဘာတူျခင္း။
(စ) မမွန္မကန္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ ကုန္က်စရိတ္ ေငြစာရင္းကို တင္ျပျခင္း သို႔မဟုတ္ ထုိကဲ့သို႔ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ ကုန္က်စရိတ္ ေငြစာရင္းကို မွန္ကန္သည္ဟု ၀န္ခံျခင္း သို႔မဟုတ္ သတ္မွတ္ထား သည့္အတုိင္း တင္သြင္းရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း၊
(ဆ) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း မဟုတ္ေသာ သို႔မဟုတ္ ယင္း၏ ေရြးေကာက္ပဲြ ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္ေသာ အျခားသူ တစ္ဦးဦးက ယင္းလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံရေစရန္ျဖစ္ေစ၊ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံရေရးအတြက္ အားေပး လုိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ အစည္းအေ၀း က်င္းပ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေ၀ငွ၍ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အျခားတစ္နည္းနည္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ေငြအကုန္အက်ခံျခင္း သို႔မဟုတ္ ကုန္က်ရန္ ခြင့္ျပဳျခင္း၊
(ဇ) ပံုႏွိပ္သူ၊ ထုတ္ေ၀သူတုိ႔၏ အမည္၊ ေနရပ္မပါရွိေသာ ေရြးေကာက္ပဲြႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ ေၾကာ္ျငာ၊ စာရြက္ စာတမ္း၊ ပိုစတာ စသည္တုိ႔ကို ျဖန္႔ခ်ိ ထုတ္ေ၀ျခင္းျဖင့္ မိမိလိုလားေသာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းအား အက်ဳိးရွိေစျခင္း၊
(စ်) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သို႔မဟုတ္ ယင္း၏ ေရြးေကာက္ပဲြ ကိုယ္စားလွယ္၏ တိုက္တြန္း ခ်က္ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း မဲဆႏၵရွင္က ဆႏၵမဲေပးခ်ိန္ တြင္မိမိ၏ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ကို မဲ႐ံုမွ အျခားသို႔ ယူေဆာင္သြားျခင္း၊
(ည) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သို႔မဟုတ္ ယင္း၏ ေရြးေကာက္ပဲြ ကိုယ္စားလွယ္က ျဖစ္ေစ၊ ယင္းတုိ႔ တစ္ဦးဦး၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ အျခားသူတစ္ဦးကျဖစ္ေစ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦး ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ ခံရေရးအတြက္ အကူအညီကို ၀န္ထမ္းတစ္ဦးဦးထံမွ ရယူျခင္း၊ ရယူရန္ အားေပး ကူညီျခင္း သို႔မဟုတ္ ရယူရန္ အားထုတ္ျခင္း၊
(ဋ) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦး ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံရေရးအတြက္ ဘာသာေရး အထိမ္းအမွတ္မ်ားကို ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ အသံုးျပဳျခင္း သို႔မဟုတ္ လူမ်ဳိးကိုျဖစ္ေစ၊ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကို ျဖစ္ေစ အေၾကာင္းျပဳ မဲေပးၾကရန္ သို႔မဟုတ္ မဲမေပးဘဲေနၾကရန္ အစီအစဥ္ျပဳလ်က္ လႈံ႔ေဆာ္ျခင္း၊
(ဌ) လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦး ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံရေရးအတြက္ ပါတီတစ္ခုခုကို ျဖစ္ေစ၊ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးကိုျဖစ္ေစ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ မမွန္မကန္ စြပ္စဲြျခင္း၊ ေရးသားျခင္း၊ အမ်ားျပည္သူ ဆူပူမႈျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးျခင္း။
ဆုိခဲ့ပါ အခ်က္မ်ားအားလုံး သုိ႔မဟုတ္ အခ်က္တစ္ခ်က္ခ်င္းစီကုိ က်ဴးလြန္သည္မ်ား ရွိလာႏုိင္သည္မွာ အေသအခ်ာ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလကလည္း အတိအက် က်ဴးလြန္ခဲ့သည္။
ယခုအႀကိမ္တြင္ ထပ္မံျပဳလုပ္ခြင့္ေပးၿပီး မိမိတို႔၏ ကုိယ္ပုိင္ရပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ လုယက္ခံရမည္ကုိ အသာတၾကည္ ခြင့္မျပဳသင့္ေတာ့ေပ။
ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ ကုိယ္တိုင္ ကန္႔ကြက္လႊာ တင္သြင္းၿပီး ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း အျဖစ္မွ ႐ုပ္သိမ္းရန္ ေလွ်ာက္ထားျခင္း မျပဳလုပ္လုိလွ်င္လည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကုိ အသိေပး အေၾကာင္းၾကား ျခင္းျဖင့္ မိမိတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ား အာဏာ၊ ပါ၀ါ၊ လက္နက္တို႔ျဖင့္ လုယက္ခံရျခင္းမွ မျဖစ္ရေအာင္ ကာကြယ္ရမည္ ျဖစ္သည္။
ေက်ာ္ေက်ာ္မင္း
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သတင္းဌာန – https://www.facebook.com/
No comments:
Post a Comment