ဒုတိယေျမာက္ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ X2O မ႑ပ္ႏွင့္ တစ္ေက်ာ့ျပန္ စုိးရိမ္ေသာကမ်ား – ခ်မ္းေျမ့ခိုင္

 ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၆ မွ ၁၃၇၇ သို႔ ကူးေျပာင္းမည့္ မဟာသႀကၤန္ ကာလသို႔ မၾကာမီ အခ်ိန္အတြင္း က်ေရာက္ ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ထိုသႀကၤန္ကာလ နီးလာသည္ႏွင့္အမွ် ဖ်က္မရေသာ အတိတ္ ပုံရိပ္ႏွင့္ ေျခာက္ လွန္႔ေနေသာ ပုံရိပ္ဆိုးတစ္ခုမွာ X2O မ႑ပ္၏ ေၾကကြဲဖြယ္ ျဖစ္ရပ္ျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ရန္ကုန္သႀကၤန္မွာ မဂၤလာေတာင္ၫြန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ကန္ေတာ္ႀကီးပတ္လမ္း တင့္ကားကုန္း အေရွ႕လမ္းဆံု X2O ၊ မ႑ပ္ေရွ႕တြင္ ဗုံး ၃ လံုး ဆက္တိုက္ ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ခဲ့ၿပီး လူ ၁၀ ဦး ေသဆုံး၍ ၁၇၀ ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရခဲ့သည့္ ေမ့မရေသာ ျဖစ္ရပ္ဆိုးႀကီးကို ျပည္သူမ်ား ေတြးေၾကာက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ တုိက္တိုက္ဆုိင္ဆုိင္ပင္ ျမန္မာ့သႀကၤန္ တြင္ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ ဗုံးေပါက္ကြဲ ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

သႀကၤန္ကာလအတြင္း အစိုးရအေနျဖင့္ လံုၿခံဳေရး အေျခအေန မည္သို႔ လုပ္ေဆာင္သြားမည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္တိုင္း နယ္စပ္ေရးရာႏွင့္ လံုၿခံဳေရး၀န္ႀကီး ဦးတင္၀င္းက ““လံုၿခံဳေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ အေနနဲ႔ကေတာ့ ခါတိုင္းႏွစ္ေတြလိုပဲ လုပ္ငန္းကို ျပည္သူလူထုအားလံုး စနစ္တက်နဲ႔ လုပ္ငန္းေတြ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ ရႊင္ရႊင္နဲ႔ ၿပီးဆံုးသြားႏိုင္ေအာင္ စည္းကမ္းခ်က္ သတ္မွတ္ခ်က္ေလးေတြ ထုတ္ထားတာေတာ့ ရွိတယ္၊ မႏွစ္ ကလိုပဲ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တို႔စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရး ေကာ္မတီ၊ လံုၿခံဳေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ၂ခု ေပါင္းစပ္ၿပီး တို႔ေဆာင္ရြက္ထားတာ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရး ေကာ္မတီ အေနနဲ႔ကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ သႀကၤန္ကာလအတြင္းမွာ စည္းကမ္းမဲ့ ယာဥ္ေတြ ေမာင္းတာေတြ ေနာက္ျပီးရင္ စည္းကမ္း မဲ့ ေနာက္ၿပီး သႀကၤန္ ဟိုဒင္းမွာလည္း ပါၿပီးသားပဲ။ မၾကာမီမွာ ထုတ္ေတာ့မွာျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ႐ိုးရာ အတာသႀကၤန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒါသတင္းစာေတြလည္း ထည့္မွာျဖစ္တယ္ ဒါေတြက ဘာေတြလဲဆိုရင္ ေရကစား မ႑ပ္ ေတြမွာ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ သ႐ုပ္ပ်က္၀တ္ဆင္မႈေတြ သ႐ုပ္ပ်က္ ျပဳလုပ္မႈေတြ မျပဳလုပ္ဖို႔ ေနာက္ေရကစားရာမွာ ဆပ္ျပာမႈန္႔ေတြ ေရခဲ အိတ္ေတြ ေနာက္ျပီးေတာ့ လူကိုအႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ ပစၥည္းေတြနဲ႔ ပစ္ေပါက္ၿပီး ေရကစားတာေတြ (pressure pump) ေတြနဲ႔ ေရးပက္တာေတြ မျပဳလုပ္ ဖို႔ ေနာက္ ေရကစားမ႑ပ္ အနီးမွာ အရက္မ်ိဳးစံု ေရာင္းခ်ေတြ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္းခ်တာေတြ မျပဳလုပ္ ဖို႔ ေတြ႕ရင္ ဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရပက္ခံကားေတြေပၚမွာ တုတ္ဓား လက္နက္ေတြနဲ႔ တျခားအႏၱရာယ္ျပဳ ႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းေတြ တင္မသြားဖို႔ ဒါေတြကိုလည္း ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ သတင္းထုတ္ျပန္ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။

ယင္းကဲ့သို႔ လံုၿခံဳေရး ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္းလုံၿခဳံေရးအင္အား မည္မွ်သုံးစြဲမည္ကုိ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္းကုိ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး လုံၿခဳံေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးတင္၀င္းက ““အင္အားအေနနဲ႔ တို႔ကေျပာလို႔မရဘူးေလ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ တို႔လံုၿခံဳေရးလုပ္တဲ့အခါမွာ တို႔လုပ္တဲ့အရံ အတားေတြလည္းရွိတယ္ ဒါေတြကိုဘယ္မွာ ဘယ္ေနရာမွာ လုံျခံဳေေရးအရ အင္အား ဘယ္ေလာက္နဲ႔ ဘယ္ေနရာ ဘာလုပ္မယ္ဆိုတာ လံုၿခံဳေရးအရ ေျပာပိုင္ခြင့္မရွိဘူး”” ဟု ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း လံုၿခံဳေရး အေျခအေန ေဖာ္ထုတ္ေျပာၾကားျခင္း မရွိခဲ့သည့္အျပင္ မႈခင္း ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မႈမရွိေသးေပ၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း မႈခင္းျဖစ္ပြားမႈေပါင္း ၄၀၇ မႈ ျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီး ေသဆံုးသူ ၂၅ ဦး၊ ဒဏ္ရာရရွိသူ ၁၈၅ ဦးရွိခဲ့ကာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္း မႈခင္းျဖစ္ပြားမႈေပါင္း ၅၇၈ မႈျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီး၊ ေသဆံုးသူဦးေရ ၄၃ ဦး၊ ဒဏ္ရာရရွိသူဦးေရ ၂၄၈ ဦးရွိခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီးမွ ထုတ္ျပန္ထားေ သာ သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။

မႈခင္းျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ႏွစ္အလိုက္ တိုးပြားလာေနရာ အစိုးရ၏ လံုၿခံဳေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအေပၚ ျပည္သူမ်ား စိုးရိမ္စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာသည္မွာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ပိုမိုတိုးပြားလာမွာ မလြဲျဖစ္ၿပီး အစိုးရ၏ လုံၿခံဳေရး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္သည္။

သႀကၤန္ကာလအတြင္း အစိုးရအေနျဖင့္ မ႑ပ္မ်ား တစ္ခုခ်င္းစီအလိုက္ လံုၿခံဳေရးအင္အား ေပးသြားမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လံုၿခံဳေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္မွဴးႀကီးတင္၀င္းက ေျပာၾကားသည္။

ယင္းသို႔ အစုိးရက လုံၿခဳံေရးမေပးႏုိင္သျဖင့္ ပုဂၢလိကအေနျဖင့္ ငွားရမ္းသုံးစြဲရၿပီး မ႑ပ္ကစားသူအမ်ားစုသည္ လုံၿခဳံေရးမေပးလွ်င္ မလာေရာက္ၾကေၾကာင္း အမည္မေဖာ္လိုသူ မ႑ပ္စီစဥ္သူတစ္ဦးက ဆုိသည္။

““မႏွစ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ႑ပ္တိုင္းကို မ႑ပ္ေပၚမွာ ရဲသို႔မဟုတ္ SB ႏွစ္ဦးစီ လံုၿခံဳေရးေပးတယ္။ ဒီႏွစ္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ မ႑ပ္ရွိတဲ့ လမ္းေတြမွာ လံုၿခံဳေရး႐ံုးေတြ ေဆာက္ၿပီး လံုၿခံဳေရးအင္အား ၅ ေယာက္ကေန ၁၀ ေယာက္ၾကား ေတြ႕ရတယ္။ မ႑ပ္ကို လံုၿခံဳေရး မေပးေတာ့ ပုဂၢလိက လံုၿခံဳေရးကို ထပ္ငွားရတယ္။ အဲဒီလို လံုၿခံဳေရး အင္အားျပမွ မ႑ပ္လာထိုင္မယ့္ သူေတြက ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ၾကတာ ပုဂၢလိက လံုၿခံဳေရးဆို တာ ေလ့က်င့္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း လံုၿခံဳေရးေလာက္ အေတြ႕အႀကံဳမရွိဘူး။ ဒီေတာ့ျဖစ္လာမယ့္ အႏၲရာယ္ တိုင္းကို အနည္းငယ္ေတာ့ ကာကြယ္မႈ ေပးႏိုင္ပါတယ္”ဟု မ႑ပ္စီစဥ္သူတစ္ဦးက ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ သို႔ ေျပာ သည္။

““ဒီႏွစ္လံုျခံဳေရးေပးတယ္။ အရင္ႏွစ္အတိုင္းပဲ အာမခံေၾကး တိုးေကာက္တဲ့အေပၚ အဆင္မေျပတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒီႏွစ္ေကာလာဟလ ထြက္လာေတာ့ လံုၿခံဳေရးတိုးၿပီး ငွားထားလိုက္တာေပါ့” ဟု Out of the control မ႑ပ္စီစဥ္သူတစ္ဦးက ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။

ယင္းသို႔လုံၿခဳံေရး မေပးႏုိင္ေသာ္လည္း သၾကၤန္ကာလအတြင္း ေရကစားမ႑ပ္ ေဆာက္လုပ္ရန္အတြက္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီး ျမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သို႔ ေပးေဆာင္ရသည့္ မ႑ပ္စေပၚေငြ တိုးျမွင့္ခဲ့သည္။

ယင္းသို႔ တုိးျမွင့္ျခင္းမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္အတြင္း မ႑ပ္အမ်ားစုမွာ စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္မႈ မ်ားျပားၿပီး ယင္းအတြက္ ေပးေဆာင္ရေသာ ဒဏ္ေၾကး စုစုေပါင္းမွာ စေပၚေငြထက္ ေက်ာ္လြန္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ စေပၚေငြပမာဏ တိုးျမွင့္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီလမ္း၊ တံတားဌာနမွ ဒုဌာနမွဴးျဖစ္သူ ဦးစိုးသိန္းေအာင္က ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။

စေပၚ““(deposit) ေၾကးက သိန္း ၁၀၀ မႏွစ္ကေတာ့ ၇၅ သိန္း။ ျပစ္ခ်က္က်ဴးလြန္ရင္ တစ္ခါတည္း စေပၚထဲက ျဖတ္လို႔ရေအာင္ မႏွစ္တုန္းက ႏွစ္ခုေလာက္ ေက်ာ္သြားတယ္။ ေက်ာ္သြားရင္ ျပန္ေတာင္းလို႔ မရေတာ့ဘူးေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ျမွင့္တာ မႏွစ္တုန္းက မ႑ပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အေရးယူခံရတယ္။ လြတ္တာက ၂ ခု၊ ၃ ခု ေလာက္ေတာ့ ရွိတာေပါ့ေနာ္”” ဟု ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။

သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကာလ အထူးလုံၿခံဳေရးအတြက္ ေရကစားသူမ်ားသည္ ကာမစိတ္ႂကြေဆး၀ါး အပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား သုံးစြဲျခင္း မျပဳရန္ႏွင့္ မႈခင္းမျဖစ္ပြားေစေရး ႀကဳိတင္သတိေပး ႏိႈးေဆာ္စာမ်ားကို ဧၿပီလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ပထမဆုံးအႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး လိုက္နာမႈမရွိပါက ဥပေဒအရ ထိေရာက္စြာ မျဖစ္မေန အေရးယူမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။

သႀကၤန္ကာလ လုံၿခံဳေရးအတြက္ ၿမဳိ႕ႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးတို႔တြင္ မ႑ပ္မ်ား စည္ကားရာ လမ္းမႀကီးေပၚ၌ မႈခင္းမ်ား မျဖစ္ပြားေစရန္ႏွင့္ အရက္ေသစာ အပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား သုံးစြဲေရာင္း ခ် ျခင္းမ်ား မရွိေစရန္ သက္ဆိုင္ရာ ၿမဳိ႕နယ္အလိုက္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က လွည့္ကင္း၊ ၀ပ္ကင္းႏွင့္ အသြင္ယူ စုံစမ္းျခင္း မ်ား ေဆာင္႐ြက္မည့္ျဖစ္ၿပီး ယာယီရဲကင္းမ်ား ေနရာအႏွံ႔ဖြင့္ ကာ ေရကစားသူႏွင့္ ေရပက္ခံသူမ်ားအတြက္ လုံၿခံဳေရး ေဆာင္႐ြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကဆုိသည္။

ယင္းသုိ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕မႈ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္သည္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလႏွင့္ တုိက္ဆုိင္ေနေသာ ယခုႏွစ္ သႀကၤန္အေပၚ ျပည္သူလူထု၏ စုိးရိမ္စိတ္ကုိ ႏွစ္သိမ့္ႏိုင္မႈ အားနည္းေနဆဲျဖစ္သည္။

ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သတင္းဌာန – https://www.facebook.com/myanmarherald