မိုးႀကိဳးလႊဲႏွင့္ ေျမဆီေျမသား (ေဆာင္းပါး)

Written by - တကၠသုိလ္မုိး၀ါ

  ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး၌ မိုးအကုန္ေဆာင္းအကူးကာလသို႔ ေရာက္ၿပီဟုေျပာႏိုင္သည့္ အခ်ိန္တြင္ လွ်ပ္စီးလက္ မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္းမရွိေတာ့ဟု ဆိုႏိုင္မည္လားမသိ။ ၿပီးခဲ့သည့္ မိုးတြင္းကာလကဆိုလွ်င္ မိုးႀကိဳးပစ္ေသာ အႀကိမ္ေပါင္း မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္ ရွိခဲ့သည္။ မိုးႀကိဳးေၾကာင့္ ဥစၥာပစၥည္းမွ်သာမကဘဲ အသက္ဆံုး႐ံႈးသူ အမ်ားအျပားလည္း ရွိခဲ့သည္။ ယခုေတာ့ မိုးကုန္၍ မိုးႀကိဳးမပစ္ေတာ့ဟု မထင္ေလႏွင့္။ ေကာင္းကင္ဆီမွ လွ်ပ္ႏြယ္လွ်ပ္ခက္တို႔ မ်က္စိစူးေလာက္ေအာင္ လင္းလက္ကာ မိုးႀကိဳးမ်ား
အႀကိမ္ႀကိမ္ပစ္ခတ္ ေနတုန္းပင္ရွိသည္။ မိုးႀကိဳးပစ္၍ တိုက္တာမ်ား၌ တပ္ဆင္ထားေသာ အကာအကြယ္ မိုးႀကိဳးလႊဲ (Lightning Arrester) မ်ားက ေရာက္လာသမွ် ဗို႔အားျမင့္ လွ်ပ္စီးမ်ားအား ေျမႀကီးထဲသို႔ လမ္းလႊဲသြန္ခ် ပို႔ေဆာင္ပစ္လိုက္ၾကသည္။

ေျမႀကီးကလည္းေျမႀကီးပင္။ ေကာင္းကင္ထက္မွ သြန္ခ်ၿပီး မိုးႀကိဳးလႊဲက လမ္းလႊဲလိုက္သမွ် လြန္ကဲစြာပူျပင္းေသာ လွ်ပ္စီးကို အခ်ိန္မေရြး မၿငိဳမျငင္လက္ခံသည္။ လက္ခံပါမ်ားလာေတာ့ ေျမဆီေျမႏွစ္မ်ားပင္ ခန္းေျခာက္ကုန္ျပီလားမသိ။ လက္ခံပါမ်ားလာေတာ့ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြကလည္း ေနရာစံုတြင္ တင္းက်မ္းဗရပြ။ အပူလွ်ပ္စီးေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕ေနရာတို႔တြင္ မည္းညစ္ေအာင္ ေလာင္ကြ်မ္းထားသည့္ လကၡဏာ။

လွ်ပ္စစ္နည္းပညာ႐ႈေထာင့္မွ ရွင္းရမည္ဆိုပါက မိုးႀကိဳးလႊဲဟူသည္ လူတို႔အသံုး ျပဳေနေသာ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္း ကိရိယာမ်ားအား ႀကီးမားသည့္ လွ်ပ္စီးစီးဝင္မႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးေသာ ကိရိယာတစ္ခု ျဖစ္၏။

ေကာင္းကင္ေပၚမွ ပစ္ခ်လိုက္ေသာ လွ်ပ္စီး (မိုးႀကိဳး) သည္ အနီးရွိအျမင့္ဆံုး အရာဝတၳဳကို ထိမွန္တတ္၍ တိုက္တာအေဆာက္အအုံ သို႔မဟုတ္ ႐ံုး၊ စက္႐ံုတြင္း အသံုးျပဳေနေသာ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္္းကိရိယာမ်ားအား ပစ္ခတ္ထိမွန္ပါက ပ်က္စီးေလာင္ကြ်မ္းေစမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔မျဖစ္ေစရန္ တိုက္တာ၊ ႐ံုး၊ စက္႐ံု၏ အျမင့္ဆံုးေခါင္ထိပ္တြင္ ေျမစိုက္ထားေသာ ေကဘယ္လ္ႀကိဳး သြယ္တန္းခ်ိတ္ဆက္ထားသည့္ ေၾကးနီကဲ့သို႔ေသာ သတၱဳတိုင္တစ္တိုင္ တပ္ဆင္ထားရန္ လိုေပသည္။

လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ကြန္ရက္ႏွင့္တကြ ဆက္သြယ္ေရး တာဝါတိုင္မ်ားတြင္လည္း လွ်ပ္စီး(မိုးႀကိဳး)ဒဏ္မွ ကာကြယ္ရန္ မိုးႀကိဳးလႊဲတိုင္ တပ္ဆင္ထားရသည္။ အကယ္၍ မိုးၾကိဳးလႊဲ၏ ကာကြယ္မႈခ်ိဳ႕ယြင္းေနလွ်င္ စြမ္းအားကြန္ရက္အား ပစ္ခတ္လိုက္ေသာ လွ်ပ္စီး (မိုးႀကိဳး) သည္ စြမ္းအားပို႔လႊတ္လိုင္းမ်ားထဲသို႔ ဗို႔အားပမာဏသိန္းခ်ီ သက္ေရာက္ေစမည္ျဖစ္သျဖင့္ လိုင္းႀကိဳးအပါအဝင္ ထရန္စေဖာ္မာႏွင့္ အျခားလွ်ပ္စစ္ ကိရိယာမ်ားအား ထိခိုက္ပ်က္စီးေစမည္ျဖစ္သည္။

စာေရးသူတို႔ ကမၻာေလာကႀကီးသည္ ျမင္ျမင္သမွ် ဥပမာအလကၤာပံုရိပ္မ်ားျဖင့္ ျပည့္ျပြမ္းေနသည့္ ကမၻာၾကီးျဖစ္ေနရကား အံ့ဩမည္ဆိုလည္း အံ့ဩစရာတစ္ပံုတစ္ပင္။ ယခုလည္း လွ်ပ္စစ္နည္းပညာ႐ႈေထာင့္မွ မဟုတ္ဘဲ လူမႈေရးႏွင့္ လူလူခ်င္းဆက္ဆံေရး အမႈကိစၥ၊ အင္အားႀကီးသူ အႏိုင္ယူစတမ္း အမႈကိစၥ စသျဖင့္ ေလာကီေရး႐ႈေထာင့္မွ ၾကည့္လွ်င္လည္း ေကာင္းကင္မွ ပစ္ခတ္လိုက္ေသာမိုးႀကိဳးလို လူတန္းစားမ်ိဳး၊ မိုးႀကိဳးလႊဲလို လူတန္းစားမ်ိဳးႏွင့္ ေျမသားလို ေအာက္ေျခလူအမ်ားစု စသည္တို႔ကို ျမင္ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။

မ်ားမၾကာေသးမီကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္၌ ျပဳလုပ္ေသာ “ျမန္မာ့စီးပြားေရး အကူးအေျပာင္းကာလ၏ ျပႆနာအခက္အခဲမ်ား” ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ၌ စီးပြားေရး ပညာရွင္မ်ား ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားသည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္တြင္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးအား အေထာက္အကူမျပဳသည့္ လက္ေဝခံစီးပြားေရးစနစ္ (Cronyism) ကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးသြားခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္၏ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇ဝ တို႔က မွီခိုေနရသည့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး က႑သည္ မွန္းဆသေလာက္ တိုးတက္လာျခင္းမရွိ။ တိုးတက္ေနသည္ဆိုေသာ အပိုင္းမွာ သဘာဝသယံဇာတ အေပၚတြင္သာ မွီခိုေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဤႏိုင္ငံ၏ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈမွာ အရင္းရွင္စနစ္ေၾကာင့္ဟု ေျပာျခင္းထက္ ခ႐ိုနီစီးပြားေရးစနစ္ ထြန္းကားျခင္းသည္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္ ဟုေျပာျခင္းက ပိုမွန္မည္ဆိုသည္။ (Weekly Eleven - ၈-၁၂-၂ဝ၁၄ ေန႔ထုတ္)။

ခ႐ိုနီစီးပြားေရးစနစ္ ျဖစ္ထြန္းေပါက္ဖြားလာမႈေၾကာင့္ လက္လုပ္လက္စား ျပည္သူအမ်ားစု ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ျဖစ္လာရျခင္း ျဖစ္သည္ဆိုေသာ အခ်က္ကိုမည္သူမွ် ျငင္းႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ဤေလာကီလူ႔ေဘာင္တြင္ အာဏာရွင္ျဖစ္ေစ၊ ဥပေဒခံုးေက်ာ္တံတားေပၚက အုပ္စိုးသူျဖစ္ေစ ၎တို႔၏ ဥပေဒမဲ့ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္ခ်က္မွာ လွ်ပ္စီး (မိုးႀကိဳး) ပစ္ခတ္ျခင္းႏွင့္ ပံုစံတူလွသည္။ မည္မွ်တူသနည္းဆိုေသာ္ ပစ္ခတ္လိုေသာအခ်ိန္၊ မမွန္းဆႏိုင္ေသာ အခ်ိန္တြင္ ပစ္ခတ္တတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၿပီးေတာ့ ပစ္ခတ္လိုက္တိုင္းလည္း တိုက္တာထဲ၌ သိမ္းဆည္းသိုေလွာင္ထားေသာ ထိုထိုသူတို႔၏ မတရားပိုင္ဆိုင္မႈ စည္းစိမ္ဥစၥာ အက်ိဳးစီးပြားမ်ား မထိပါးရေလေအာင္ ခ႐ိုနီတည္းဟူေသာ မိုးၾကိဳးလႊဲက မထိခိုက္မပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ေပးသည္။ ယင္းသို႔ မိုးၾကိဳးလႊဲက ကာကြယ္ေပး႐ံုသာမက ေကာင္းကင္မွ အခ်ိန္မေရြး စီးဆင္းလာသည့္လွ်ပ္စီး (မိုးႀကိဳး) ကို ေျမၾကီးထဲသို႔ လႊဲပို႔လိုက္ေသးသည္။ တစ္ေခတ္တစ္ခ်ိန္အခါက ေျမဆီမ်ားျဖင့္ ေပါႂကြယ္ျပည့္ဝခဲ့ေသာ ေျမႀကီးျပည္သူတို႔မွာ မတန္တဆလာသမွ် ပူျပင္းသည့္ လွ်ပ္စီးကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ လက္ခံခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေျမႀကီးေတြႏွင့္အတူ ခန္းေျခာက္သြားေပျပီ။

လွ်ပ္စီး(မိုးႀကိဳး)ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း မူလဇာစ္ျမစ္မွာ သံုးမ်ိဳးသံုးစားရွိသည္ဆိုသည္။ ပထမတစ္မ်ိဳးမွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ ခိုေအာင္းေနေသာ မိုးတိမ္တိုက္ႀကီး တစ္ခုတည္းအတြင္း လွ်ပ္စစ္မုန္တိုင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚကာ ယင္းတိမ္တိုက္ အတြင္း၌ပင္ လွ်ပ္စီး႐ုတ္တရက္စီးၿပီး မိုးၾကိဳးပစ္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ (IC – Intra-cloud)။ ထိုမိုးႀကိဳးမ်ိဳးမွာ ေျမႀကီးဆီသို႔ ဦးတည္ျခင္းမရွိေသာ မိုးၾကိဳးမ်ိဳး ျဖစ္သည္။

ဒုတိယတစ္မ်ိဳးမွာ မိုးတိမ္တစ္ခုႏွင့္ ေနာက္မိုးတိမ္ တစ္ခုအခ်င္းခ်င္း ၿပိဳကြဲကာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္လႊတ္ၿပီး တိမ္ႏွစ္ခုတိုက္ပြဲဆင္ အင္အားျပျခင္းမ်ဳိးျဖစ္သည္။ (CC – Cloud -to-cloud)။ ဤအမ်ိဳးအစားတြင္လည္း မိုးႀကိဳး၏ ပစ္ခတ္မႈဒဏ္ကို ေျမႀကီးက မခံရေပ။

တတိယအမ်ိဳးအစားမွာ CG – Cloud-to-ground ေခၚ မိုးတိမ္မွ ေျမၾကီးဆီသို႔ ဦးတည္ျပီး မိုးၾကိဳးပစ္ခတ္မႈမ်ိဳးျဖစ္သည္။

လူ႔ေလာကျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ သဘာဝေလာက၏ ျဖစ္စဥ္တို႔မွ တိုက္႐ိုက္ပံုႏွိပ္ ကူးယူထားသည့္အလား တစ္ထပ္တည္း က်ေနသည္ကို အံ့ဩဖြယ္ေတြ႕ရျပန္သည္။ လူမႈေရးတြင္ၾကည့္မည္လား၊ စီးပြားေရးေလာကတြင္ ၾကည့္မည္လား၊ ႏိုင္ငံေရးအ႐ႈပ္ေလာကကိုပဲ ၾကည့္မည္လား၊ ယင္းလွ်ပ္စစ္တိမ္တိုက္မ်ား၏ ျဖစ္စဥ္အတိုင္း စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကသည္။ တိမ္တိုက္တစ္ခုတည္း၌ပင္လွ်င္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္မ်ား ၿပိဳကြဲတိုက္ပြဲဆင္ၾကသည္။ တိမ္တိုက္တစ္ခုႏွင့္ အျခားတစ္ခု အၾကား၌လည္း လွ်ပ္စီးအလုအယက္ အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္ၾကသည္။ တိမ္တိုက္အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲမဆင္ေသာအခါ ေျမသားကို ပစ္မွတ္တရားခံအျဖစ္ ထားၾကျပန္သည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ၊ ကာလကုန္လြန္ ၾကာေညာင္းျပီးေသာ္ မိုးၾကိဳးလႊဲရွိ ေျမစိုက္ႀကိဳးမ်ား ေၾကးေညွာ္တက္၍ ေျမႀကီးႏွင့္ မထိဘဲ လြတ္သြားၿပီဆိုလွ်င္ လွ်ပ္စီး (မုိးႀကိဳး) တစ္ခ်က္ပစ္လိုက္သည္ႏွင့္ သိမ္းဆည္းသိုေလွာင္ထားသည့္ ပစၥည္းဥစၥာ စည္းစိမ္မွန္သမွ် အကာအကြယ္မဲ့ ထိခိုက္ပ်က္စီး ေလာင္ကြ်မ္းသြားမည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။

Credit -  Eleven Media Group