ႏုိင္ငံပုိင္ မီဒီယာမ်ား လူတစ္စုတစ္ဖြဲ႕အတြက္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးလုပ္ေနဟု PEN Myanmar သေဘာထားထုတ္ျပန္

 ရန္ကုန္၊ ဒီဇင္ဘာ၂၄

ႏုိင္ငံပုိင္ မီဒီယာမ်ားကို လူတစ္စုတစ္ဖြဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကုိ ဦးတည္သည့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးအျဖစ္ အသုံးျပဳေနျခင္း၊ သတင္းသမားမ်ားကုိ ဖမ္းဆီး အေရးယူျခင္း၊ စာေပေဟာေျပာပြဲမ်ားႏွင့္ ေဟာေျပာသူ စာေရးဆရာမ်ားကုိ တားျမစ္ျခင္းတုိ႔မွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ကုိ ပိတ္ပင္ရာ ေရာက္သည့္အတြက္ အဆုိပါ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားကုိ မျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိေၾကာင္း စာေရးဆရာ အမ်ားစုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ PEN Myanmar အဖြဲ႕က ဒီဇင္ဘာလ ၂၃ ရက္တြင္ သေဘာထား ထုတ္ျပန္သည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံပုိင္ သတင္းစာမ်ားသည္ လူတစ္စုတစ္ဖြဲ႕၏ အက်ဳိးစီးပြားကုိသာ ကာကြယ္ၿပီး ၎တုိ႔၏ ေကာင္းေၾကာင္းႏွင့္ ၎တုိ႔ႏွင့္ မတူသူမ်ား၏ မေကာင္းေၾကာင္းကုိသာ ေဖာ္ျပျခင္းျဖင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေနၿပီး လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိ ေရးသားခြင့္ကုိ ပိတ္ပင္လ်က္ရွိေၾကာင္း PEN Myanmar ဥကၠ႒ စာေရးဆရာ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)က ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ သုိ႔ ေျပာသည္။

““သတင္းပြင့္လင္းစြာ အေနအထားကုိ ေရာက္ဖို႔ဆုိရင္ စာေပ စိစစ္ေရး မရွိ႐ုံနဲ႔ မရပါဘူး။ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အာမခံခ်က္ေတြ ရွိရမယ္။ သတင္းသိပိုင္ခြင့္ရဲ႕ လုံၿခံဳေရး၊ လူထုရဲ႕ သတင္းသိပုိင္ခြင့္ကုိ အစြမ္းကုန္ ျဖည့္ဆည္းႏုိင္ေရး၊ ဒါေတြကုိ အာမခံခ်က္ ရွိရမယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ဆုိတာမ်ဳိးေတြ မရွိရဘူး။ တစ္စုတစ္ဖြဲ႕က သူေျပာခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းကုိပဲ အမ်ားသိေအာင္လုပ္ၿပီး က်န္တဲ့သူေတြကုိ ေျပာေရးဆုိခြင့္ တားဆီး ပိတ္ပင္တာ၊ က်န္တဲ့သူေတြေျပာမယ့္ အေၾကာင္းအရာကုိ မေဖာ္ျပႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေနတာဟာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးပဲ။ အခုခ်ိန္ထိလည္း ေတြ႕ႀကံဳေနရတုန္းပဲ။ ကၽြန္မတုိ႔ အခုရေနတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ဟာ လြတ္လပ္ခြင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ စာေပစိစစ္ေရး မရွိ႐ုံသာ ျဖစ္ပါတယ္””ဟု ၎က ေျပာသည္။

လတ္တေလာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အထက္ပုိင္းရွိ စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ မေကြးတုိင္းႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔၌ စာေပ ေဟာေျပာပြဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ စာေရးဆရာ အမ်ားစုကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းႏွင့္ ေဒသခံအခ်ဳိ႕တုိ႔က ေဟာေျပာပြဲ တြင္ ၀င္ေရာက္ ေဟာေျပာျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရန္ တားျမစ္ ပိတ္ပင္မႈမ်ား ရွိေနသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာ အရပ္ေဒသမ်ား၌ စာေပေဟာေျပာပြဲမ်ားႏွင့္ ေဟာေျပာသူ စာေရးဆရာမ်ားအား တားျမစ္ ဆန္႔က်င္သည့္ အျပဳအမူမ်ားကုိ အစုိးရအဖြဲ႕၀င္ မဟုတ္သည့္ လူထုအခ်ဳိ႕က ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိရာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေျပာေနခြင့္သည္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီးက လက္မွတ္ထုိးထားသည့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ လူအခြင့္အေရးျဖစ္ သျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအား အစုိးရက ယခင္ နည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ မဟုတ္ဘဲ လူအုပ္စုျဖင့္ တားျမစ္ျခင္းဟူသည့္ နည္းလမ္းသစ္ျဖင့္ တားျမစ္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္းမွာလည္း ျမန္မာ့ပုံရိပ္ကုိ ထိခုိက္ေစေၾကာင္း အဆုိပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ႏုိင္ငံပုိင္ မီဒီယာမ်ားသည္ ျပည္သူလူထု၏ သတင္းသိပုိင္ခြင့္ ကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး ၀ါဒ ျဖန္႔ခ်ိေရး ပုံံစံျဖင့္ ဘက္လုိက္ ေရးသားေနမႈမ်ားသည္ ျပည္သူလူထုအေပၚ တာ၀န္မေက်ရာ ေရာက္ေၾကာင္းကုိလည္း အဆုိပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

““ႏုိင္ငံပုိင္ မီဒီယာေတြရဲ႕ တာ၀န္က ဘာလဲဆုိတာ အဲဒါကုိ ေသခ်ာ ကြဲျပားဖုိ႔လုိတယ္။ ႏုိင္ငံမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနလဲ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းေရာ၊ လႊတ္ေတာ္မွာေရာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနလဲဆုိတာ အမွန္တကယ္ သိေအာင္ ျပည္သူလူထု သိေအာင္ ေဖာ္ျပေပးဖုိ႔ တာ၀န္ရွိတယ္။ ဒီလုိမွ မဟုတ္ဘဲ ၀ါဒျဖန္႔တဲ့ ပုံစံမ်ဳိး သြတ္သြင္းေနတာ မ်ဳိး၊ ဘက္လုိက္ၿပီး ေရးသားတာမ်ဳိးဟာ ျပည္သူလူထုအေပၚ တာ၀န္မေက်ရာ ေရာက္တာေပါ့။ အရင္ကထက္စာရင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္က အနည္းငယ္ ရရွိလာတာ မွန္ေပမယ့္ အဲဒီ လြတ္လပ္ခြင့္က အကန္႔အသတ္ ရွိေနတယ္။ Unity ကိစၥလုိမ်ဳိးဆုိရင္ တပ္ပုိင္းဆုိင္ရာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြဆုိရင္ ျပႆနာ ရွာတာေပါ့။ လာမထိနဲ႔ မွတ္ေလာက္ သားေလာက္ေအာင္ ပညာေပးလုိက္မယ္ ဆုိတာမ်ဳိး”” ဟု PEN Myanmar အတြင္းေရးမွဴး ကုိေနဘုန္းလတ္က ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သုိ႔ ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း သတင္းသမားမ်ားအား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မႈ အမ်ားဆံုး ၁၀ ႏုိင္ငံ စာရင္းတြင္ ပါ၀င္လ်က္ရွိေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (CPJ)က ထုတ္ျပန္ထားၿပီး ယူနတီမွ ဂ်ာနယ္လစ္ ၅ ဦးႏွင့္ Bi မြန္း တည့္ေနမွ ဂ်ာနယ္လစ္ ၅ ဦးတုိ႔အား ႏုိင္ငံေတာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ အက္ဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈႏွင့္ ျပည္သူလူထုကို အထိတ္တလန္႔ ျဖစ္ေစမႈ ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ)တုိ႔ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ အပါအ၀င္ ျပည္တြင္းထုတ္ သတင္းစာဂ်ာနယ္ အခ်ဳိ႕မွ ဂ်ာနယ္လစ္ ၂၀ ခန္႔မွာ လည္း သတင္းမီဒီယာပုဒ္မ၂၅(ခ)၊ အသေရဖ်က္မႈ ပုဒ္မ ၅၀၀ တို႔ျဖင့္ တရားစြဲဆို ခံထားရသည္။

  သဥၨာေဆြ
  ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သတင္းဌာန- http://www.facebook.com/myanmarherald