Tuesday, December 16, 2014

ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ႏွင့္ ဆံထံုး

ေမး-ရဟန္းေတြ ဘာေၾကာင့္ေခါင္းရိတ္လဲ။ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္မွာ ဘာေၾကာင့္ ဆံပင္ရွိ သလဲ။ ပၪၥဝဂီၢငါးဦးရဲ႕ ႐ုပ္သြင္က ဘယ္လုိပါလဲ။ ေလွ်ာက္ထားပါရေစ အရွင္ဘုရား။

(၁) ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ ဆံပင္ကုိရိတ္ၿပီး ဦးျပည္းေခါင္းတုံး ျပဳၾကပါသလဲဘုရား။

(၂) ျမတ္စြာဘုရားဆင္းတုေတာ္မ်ားမွာ ရဟန္းသံဃာေတြႏွင့္ ျခားနားၿပီး ဆံပင္မရိတ္ျဖတ္ဘဲ ဆံထုံးပုံႏွင့္ေတြ႕ရျခင္းမွာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲဘုရား။


(၃) ပၪၥဝဂီၢရဟန္းငါးဦးပုံကုိ ဆံပင္၊ မုတ္ဆိတ္၊ ပါးသုိင္းေမြးမ်ားႏွင့္ သ႐ုပ္ေဖာ္ျခင္းမွာ သင့္ျမတ္ပါသလား။

(၄) ႏႈတ္ၾကမ္းသည့္ရဟန္းတစ္ပါးႏွင့္ အမွတ္မထင္ဆုံပါသည္။ သံဃာကုိ ေလးစားပါသည္။ ငရဲကိုလည္း ေၾကာက္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ဘယ္လို ျပဳမူရပါမည္လဲဘုရား။

(စုိင္းစုိးလိႈင္)

ေျဖ- ဗုဒၶမပြင့္မီကပင္ စိတ္ပုိင္းဘဝျဖဴစင္မႈနဲ႔ ေမာကၡ(လြတ္ေျမာက္မႈ)ကုိရဖုိ႔ ေရွး ေခတ္ အိႏိၵယပညာတတ္ လူတန္းစားအခ်ဳိ႕ဟာ ဆံမုတ္ဆိတ္ကုိပယ္၊ ဖန္ရည္ဆုိးအ ဝတ္ကုိ ဝတ္ၿပီး လူ႔ေဘာင္ကုိစြန္႔(ေတာထြက္)ေလ့ရွိၾကပါတယ္။

(ေကသမႆုံၾ သဟာ ရိတြာ ကာသာယာနိ ဝတၴာနိ အစၧာေဒတြာ အဂါရသမာ အနဂါရိယံ အဇၥ်ာဝသတိ။) ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသနာအစပိုင္းမွာ ျမတ္ဗုဒၶနဲ႔ေတြ႕လုိ႔ ရဟန္းျပဳၾကသူ အမ်ားစုဟာ ရင့္က်က္ၿပီးသူေတြျဖစ္လို႔ ရဟန္းအသြင္မ်ဳိး ရွိၿပီးျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။

ဗုဒၶျဖစ္ၿပီးေနာက္ ဒုတိယႏွစ္ ၂ဝ အတြင္းနဲ႔ အဲဒီေနာက္ပုိင္း ဗုဒၶထံမွာမရင့္ က်က္ဘဲ ရဟန္းျပဳလာၾကတဲ့ ဆဗၺဂီၢအုပ္စုဝင္ရဟန္းေတြဟာ ဆံပင္ရွည္ရွည္ထားလို႔ လူအမ်ားက ''ကာမသုံးေဆာင္ လူ႔ေဘာင္က ငါတုိ႔ေတြလိုပါပဲလား''လုိ႔ ကဲ့ရဲ႕ၾကတဲ့ အခါမွာ ဗုဒၶက ''ရဟန္းတုိ႔၊ (ကာလအားျဖင့္) ႏွစ္လရွိေသာဆံပင္၊ (ပမာဏအားျဖင့္) လက္ႏွစ္သစ္ရွိေသာ ဆံပင္ကုိခြင့္ျပဳ၏ (ဝိ ၄၊ ၂၄ဝ)''လုိ႔ မိန္႔ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ရဟန္းေတြ ဆံပင္ကုိရိတ္ျဖတ္ၾကရတာပါ။ ယခုေခတ္ ျမန္မာ ရဟန္းအမ်ားစုကေတာ့ ႏွစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ သုိ႔မဟုတ္ တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ ဆံပင္ရိတ္ ၾကပါတယ္။ ယုိးဒယားႏိုင္ငံမွာေတာ့ လျပည့္လကြယ္ေန႔တုိင္း တစ္လႏွစ္ႀကိမ္ တစ္ ႏိုင္ငံလုံးရွိ ရဟန္းေတာ္ေတြ ၿပိဳင္တူ(တစ္ၿပိဳင္နက္) ဆံပင္ရိတ္ၾကပါသတဲ့။

ဗုဒၶဆံပင္ပုံစံ
**************
ပညာမာန္တက္ေနတဲ့ သိဂၤါရဝပုဏၰားငယ္ (မ ၂၊ ၄၂၄)၊ မီးကုိ ကုိးကြယ္သူ အဂိၢဘာရာဒြါဇာ(သုတၱနိ၊ ၂၉၇)တုိ႔က ျမတ္ဗုဒၶကုိ ''မု႑က (ဦးျပည္းေခါင္းတုံးစုတ္)'' လို႔ ႏွိမ့္ခ်ၿပီး ေခၚဖူးတယ္။ ''ထုိငါသည္ မိဘမ်ားမလိုလား၍ ငုိေၾကြးၾကစဥ္ ဆံမုတ္ ဆိတ္ကုိရိတ္ပယ္ၿပီး ဖန္ရည္ဆုိး အဝတ္ကုိဝတ္၍ ရဟန္းျပဳခဲ့၏''လို႔ ဗုဒၶရဲ႕ႏႈတ္ေတာ္မွ နိဂဏၭတကၠတြန္း၏သား သစၥက(မ ၁၊ ၂ဝ၁)၊ သိဂၤါရဝပုဏၰားငယ္(မ ၂၊ ၄၂၄)စတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြကုိ မိန္႔ေတာ္မူဖူးပါတယ္။ ဒါကေတာ့ မူရင္းပါဠိေတာ္ေတြမွာပါတဲ့ ဗုဒၶ ဆံေတာ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေတြးအျမင္ကုိ ခန္႔မွန္းၾကည့္ဖုိ႔ပါ။ ဒီစာအရ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ဟာ ဆံပင္နဲ႔ မုတ္ဆိတ္က်င္စြယ္ကုိ ရိတ္ပယ္ထားတယ္ ဆုိတာေလာက္ေတာ့ အေသ အခ်ာ ဆုိႏိုင္တယ္။

''မင္းသားသိဒၶတၴသည္ သန္လ်က္ကုိထုတ္ၿပီး လက္ယာလက္ျဖင့္ သန္လ်က္ ကုိကိုင္ကာ လက္ဝဲလက္ျဖင့္ သရဖူႏွင့္တကြ က်စ္ထားသည့္ဆံကုိ ျဖတ္၏။ ဆံေတာ္ သည္ လက္ႏွစ္သစ္မွ်ေလာက္သာ အရွည္က်န္ၿပီး ညာဘက္သုိ႔ရစ္ေခြလ်က္ ဦးေခါင္း ေပၚ၌ တည္ေန၏။ ဆံပင္မ်ားသည္ အသက္ထက္ဆုံး ထုိထက္ပုိမရွည္ေတာ့ဘဲ မုတ္ ဆိတ္ေမႊးမ်ားလည္း အေနေတာ္မွ်သာက်န္၏။ ေနာက္ထပ္ ဆံမုတ္ဆိတ္ကုိ ရိတ္ျခင္း ကိစၥ မရွိေတာ့ေခ် (ဇာ-႒ ၁၊ ၇၄)''။

သကၠတက်မ္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ လလိတဝိတၴာရ (အဂၤလိပ္၊ ျပန္၊ စာ- ၂၁၂) နဲ႔ မဟာဝတၴဳ(အဂၤလိပ္၊ ျပန္ ၂၊ စာ- ၅၆)က်မ္းေတြမွာလည္း ဆံေတာ္ကုိဓားနဲ႔ျဖတ္ ၿပီး က်န္တဲ့ဆံေတာ္ေတြက ေခါင္းေပၚမွာ အၿမဲတမ္းရွိေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဆန္ခ်ီေစတီ ေတာင္ဘက္ဂိတ္ေက်ာက္တုိင္က ဆံေတာ္ပယ္႐ုပ္ၾကြ (ဘီစီ ၅ဝ)မွာလည္း ဆံေတာ္ကုိ ဓားနဲ႔ျဖတ္ၿပီး တစ္ဝက္က်န္ေနတဲ့ပုံကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ (A Guide to Sanchi, Sir John, Marshall, p.51)။ ဒါေတြအရဆုိရင္ ဗုဒၶရဲ႕ဦးေခါင္းေပၚမွာ ရစ္ ေခြေနတဲ့ လက္ႏွစ္သစ္ေလာက္ ဆံပင္ရွည္ရွိတယ္လို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။

ဗုဒၶဆင္းတုပုံစံႏွစ္မ်ဳိး
***********************
ဗုဒၶဝါဒဆုိင္ရာ က်မ္းစာေတြကုိအေျခခံ၍ပင္ ေရွးေခတ္တစ္ခ်ိန္က ဗုဒၶဆံ ေတာ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဓိပၸာယ္ေကာက္ယူမႈ ႏွစ္မ်ဳိးျဖစ္သြားခဲ့ပုံရတယ္။

(၁) ေရွးအက်ဆုံးပါဠိေတာ္က်မ္းေတြ (၄င္းတုိ႔နားလည္ပုံ)အရ ဗုဒၶဟာ ဆံေတာ္ကုိ ရိတ္ပယ္ထားတယ္ သုိ႔မဟုတ္ ဦးေခါင္ေတာ္မွာ ဆံပင္ရွည္ရွည္မရွိဘူး။ မုတ္ဆိတ္ေမြး လည္းမရွိဘူး။

(၂) ေႏွာင္းေခတ္သကၠတနဲ႔ ပါဠိဘာသာမွတ္တမ္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ လလိတဝိတၴာရ၊ မဟာဝတၴဳႏွင့္ ဇာတကအ႒ကထာနိဒါန္းတုိ႔မွာ ေဖာ္ျပသလို ဗုဒၶရဲ႕ဦးေခါင္းေပၚမွာ ရစ္ ေခြေနတဲ့ ဆံပင္ရွည္ရွိတယ္။
ပန္းပုပညာ ထြန္းကားလာတဲ့ ေႏွာင္းေခတ္မွာ အိႏိၵယႏိုင္ငံ မထုရာၿမိဳ႕က ပန္းပုပညာရွင္ေတြဟာ အဲဒီအစဥ္အလာႏွစ္မ်ဳိးႏွင့္အညီ အၿပိဳင္အဆုိင္ ဗုဒၶဆင္းတုေတြ ထုတ္လုပ္ၾကတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ပထမအစဥ္အလာကုိ လုိက္နာတဲ့ ဆံထုံးမပါတဲ့ ဗုဒၶဆင္းတုေတြကုိ မထုရာ(Mathur) မန္ေကာရာ(Mankuar)ႏွင့္ မိဂဒါဝုန္(Sarnath)တုိ႔မွာ ေတြ႕ရ တယ္။ ယေန႔ေခတ္ ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာ၊ ယုိးဒယားစတဲ့ ေထရ ဝါဒႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဒုတိယအစဥ္အလာကုိလိုက္နာတဲ့ ရစ္ေခြ ေနတဲ့ ဆံပင္ပုံစံနဲ႔ဆင္းတုေတာ္ေတြက လႊမ္းမုိးသြားပုံရပါတယ္။

(၃) ပၪၥဝဂီၢငါးဦးဟာလည္း ဗုဒၶမပြင့္မီက ေမာကၡကုိ ရွာမွီးၾက တဲ့ ရင့္က်က္ပညာတတ္အုပ္စုဝင္ပုဂိၢဳလ္မ်ားျဖစ္လို႔ အနီးစပ္ ဆုံး ဆံမုတ္ဆိတ္ကုိ ရိတ္ပယ္ထားၿပီး အဝါေရာင္ ဖန္ရည္ဆုိး အဝတ္ကုိ ဝတ္ထားတဲ့ ရေသ့ရဟန္းအသြင္မ်ဳိးပဲ ျဖစ္ႏုိင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ပန္းခ်ီဆရာအခ်ဳိ႕ သ႐ုပ္ေဖာ္သလို အကႌ်ျဖဴဝတ္ၿပီး ဆံပင္တစ္ထြာတစ္ေတာင္ေလာက္နဲ႔ မုတ္ဆိတ္ေမြးကုိ ပြတ္သပ္ ၿပီး ဓမၼစၾကာတရားဦးနာယူေနတဲ့ပုံစံမ်ဳိးေတာ့ ပုံမေဖာ္ရဲပါ။ ဗုဒၶေခတ္ ေတာထြက္တဲ့ ရေသ့ရဟန္းအခ်ဳိ႕ရဲ႕ အသုံးအေဆာင္ (ပရိကၡရာ)ထဲမွာ ဆံပင္ကုိပါရိတ္ျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ဓားေသးေသးတစ္ ေခ်ာင္း ပါေလ့ရွိတာကိုလည္း သတိျပဳသင့္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ 'ဇဋာဓာရိတာယ ဇဋိလာ(ဥဒါန-႒၊ ၅၇)'အရ ဆုိရင္ေတာ့ ဆံပင္မရိတ္တဲ့ ရေသ့ရဟန္းတစ္မ်ဳိးလည္း ရွိႏိုင္ ပါတယ္။
(၄) ရဟန္းတစ္ပါးဟာ ႏႈတ္ထြက္ၾကမ္း၊ အေနအထိုင္ မသပ္ရပ္ ေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ရံ သီလသိကၡာကုိလုိက္နာၿပီး ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ စာေပပရိယတိၱသင္ၾကားေနတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ တကယ္ေလးစားတယ္။ ငရဲႀကီးမွာလည္း ေၾကာက္တယ္ဆုိရင္ အသင့္ႏွလုံးသြင္း (ေယာနိေသာမနသိကာရ)မ်ဳိး ထားသင့္ပါ တယ္။ ရဟန္းသံဃာအမ်ားစုဟာ သာမန္ပုထုဇဥ္မွ်သာျဖစ္လို႔ ပုထုဇဥ္အေငြ႕အသက္ ေတြ႕ျမင္ရတာဟာ မွ်တပါတယ္။ ေမြးရာ ပါဝါသနာဗီဇကုိ ဘုရားကလြဲလုိ႔ ရဟႏၲာႀကီးေတြေတာင္ မပယ္ ႏိုင္တဲ့ သာဓကေတြရွိပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ မိမိမၾကည္ညိဳရင္ ၿငိမ္ၿငိမ္သာေနပါ။ သီလ သိကၡာက်ဳိးေပါက္တာ မေသခ်ာဘဲနဲ႔ အဲဒီဘုန္းႀကီးအေၾကာင္း ကုိ မေကာင္းဆုိၿပီး အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္လည္း သူမ်ားကို မဆြယ္ပါေလနဲ႔။ စိတ္ထဲက ေဒါသေငြ႕ေငြ႕ေလးေတြ ႏႈတ္ေပၚ ေရာက္လာရာကေန နီးရာလူေတြကုိ ရဟန္းေတာ္ဘက္ေမးေငါ့ ၿပီး 'ၾကည့္... ၾကည့္။ အဲဒီကုိယ္ေတာ္ပဲေပါ့'လို႔ ေျပာဆုိဆဲမွာ ကုသုိလ္စိတ္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။

#TheFlowerNews

Credit -  Yangon Media Group

 
 

No comments:

Post a Comment