မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ႏွစ္ခုႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ၾကားနာပြဲ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ က်င္းပ

ေနျပည္ေတာ္ (မဇၩိမ)။ ။ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒမ်ားဟု လူသိမ်ားေသာ ကုိးကြယ္ရာဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီႏွင့္ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ၾကားနားပြဲကုိ ယေန႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးခန္းမတြင္ က်င္းပခဲ့သည္။

အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ေဆြးေႏြးရာတြင္ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းရန္ လိုသည္၊ ျဖစ္ေနသည့္ျပႆနာ၏ ပမာဏကုိ ဆန္းစစ္ရန္၊ မွတ္ပုံတင္မည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ သမာသမတ္က်မႈ၊ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈဆုိင္ရာမ်ားကုိ ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။

Myanmar Development and Research Institute မွ ဦးတင္ေမာင္သန္းက ‘‘ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ဒီျပႆနာကုိ ေျပာပါမယ္။ ဗုဒၵဘာသာနဲ႕ အစၥလာမ္ဘာသာ ျဖစ္ေနတဲ့ျပႆနာပါ၊ ဒီျပႆနာ အတြက္ တျခားဘာသာေတြကုိပါ ဆြဲသြင္းလုိက္သလား စဥ္းစားစရာပါ၊ ေလာေလာဆယ္ ဒါပထမဦးဆုံး ရွင္းဖုိ႔လိုမယ္ထင္ပါတယ္’’ ဟု ေျပာၾကားသည္။

‘‘ဆုိလိုတာက အစၥလာမ္ဘာသာ ထုိးေဖာက္မႈ အဲဒီဘာသာရဲ႕ population (လူဦးေရ) ႀကီးလာမႈကုိ စုိးရိမ္တာ ျဖစ္မယ္ထင္တယ္။ ဒါကုိ concern (စုိးရိမ္မႈ) ျဖစ္တယ္ဆုိရင္ ဒါကုိ ဘယ္လို address(ကုိင္တြယ္) မလဲ၊ နံပတ္တစ္ ဘာကုိ စဥ္းစားဖုိ႕လုိလဲ၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က အဲဒါေလးကုိ ေျပာရင္ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ ဘာညာ ျဖစ္သြားမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ငါတုိ႕က တန္းတူညီမွ်ျဖစ္တဲ့ဆုိတဲ့ ဟန္ေဆာင္မႈႀကီးေၾကာင့္လား၊ ဒီလိုပဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သုံးသပ္လို႔ရတယ္’’ ဟု ျဖည့္စြက္ေျပာသည္။

ထုိ႕ျပင္ ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာတြင္ျဖစ္သည့္ ကိစၥရပ္ကုိ တစ္မ်ိဳးသားလုံးကိစၥအျဖစ္ ကုိင္တြယ္ပါက တစ္မ်ိဳးသားလုံးဆုိင္ရာ ျပႆနာ အက်ဳိးဆက္မ်ားကုိ တန္ျပန္ခံစားရျဖစ္သျဖင့္ ျပႆနာကုိ ကုိယ္တြယ္ႏုိင္ရန္ အေရးႀကီးသည္ဟု ၎က သတိေပးသည္။

၎က ‘‘Local လား National လယ္ဗယ္လားဆုိတာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါကုိ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေလ့လာထားခ်က္ မရွိပါဘူး၊ အေထာက္အထား မရွိပါဘူး’’ ဟု ဆုိသည္။

၎က အမ်ိဳးသမီး ၂၀ အား ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ အျခားဘာသာဝင္မ်ား အထူးသျဖင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ ရွိ၊ မရွိေမးျမန္းရာ မရွိဟု ေျဖၾကားခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး၏ တြင္ အျခားအမ်ိဳးသမီး မိတ္ေဆြ ၅၀ ခန္႕ရွိႏုိင္သျဖင့္ လူဦးေရ ၁၀၀၀ ကုိ ေမးျမန္းခဲ့သည္ဟု ယူဆ၍ ရသည္ဟု ဆုိသည္။

‘‘ဆုိလိုတာက အဲဒီအမ်ိဳးသမီး ၂၀ နဲ႕ ေနာက္မွာ အမ်ိဳးသမီး ၅၀ ရွိတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ မူဝါဒေတြ ေရးဆြဲတဲ့အခါ အစုိးရပုိင္းမွာလည္း ရွိပါတယ္၊ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ တကယ္ျဖစ္ ေနတာကုိ ေျဖရွင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ပိုလြန္တုံ႕ျပန္ ေျဖရွင္းတာေတြ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ အမ်ားႀကီး ဂယက္႐ုိက္ႏုိင္ပါတယ္၊ မေလးရွားမွာ အသတ္ခံရတဲ့ကိစၥေတြဟာ ဒါနဲ႕ ဆက္စပ္ပါတယ္’’ ဟု ၎က ေျပာသည္။

တည္ဆဲ ၁၉၅၄ လက္ထပ္ထမ္းျမားျခင္း ဥပေဒအရ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးသည္ အျခားဘာသာဝင္ တစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ၿပီး အျခားဘာသာသုိ႔ ကူးေျပာင္းေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာဝင္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ၍ ခံစားခြင့္မ်ားရွိေသာ္လည္း ယခု ဥပေဒအတည္ျပဳပါက ယင္းအခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးမည္ဟု ဆုိသည္။

Tri Angle Women Support Group မွ ေဒၚခင္ေလးက ‘‘ကြၽန္မသည္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီး သမီးတစ္ေယာက္ အေမျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကုိ သက္ဝင္ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဥပေဒတစ္ခုဟာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေကာင္းေကာင္းနဲ ့ႀကိဳးစားေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ ့မွာ ဘယ္ေလာက္ က်င့္သုံးနုိင္ မက်င့္သုံးနုိင္ ဆုိတာကုိ ျပန္သုံးသပ္ဖုိ ့လုိပါတယ္’’ ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႕ျပင္ ႏုိင္ငံက အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ငန္းေနခ်ိန္တြင္ မွတ္ပုံတင္အဖြဲ႕မ်ား က  သုံးစြဲမည့္ ေငြေၾကးဘတ္ဂ်က္ လုံေလာက္စြာရွိရန္လည္း လုိအပ္သည္ဟု ေဒၚခင္ေလးက ေျပာသည္။

၎က ‘‘အထူးသျဖင့္ အခုလုိအခ်ိန္မွာဆုိရင္ ေငြအင္အားေကာ၊ နည္းပညာအင္အားေကာ ၊ လူအင္အားကုိ အစစအရာရာ ခ်ိဳတဲ့ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းလုိက္ၿပီး တကယ္မက်င့္သုံး နုိင္ခဲ့ရင္ ျပန္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားဖုိ ့လုိမယ္လုိ ့ထင္ပါတယ္’’ ဟု ေျပာသည္။

Gender Equality Network မွ ေဒၚေမစံပယ္ျဖဴက ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းသည္ ဆက္စပ္ေနသည္ဟု အခုိင္အမာ ေျပာၾကားသည္။

၎က ‘‘ဗုဒၶဘာသာဝင္ မိန္းမတစ္ဦးကုိ လက္ထပ္လိုတဲ့ အျခားဘာသာဝင္ တစ္ေယာက္က ဒီအမ်ိဳးသမီးနဲ႕ တရားဝင္လက္ထပ္ခြင့္ရဖုိ႕ သက္ေသခံလက္မွတ္ကုိ လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္’’ ဟု ဆုိသည္။

‘‘ဘာသာကူးေျပာင္းဖုိ႕ လက္မွတ္က လက္ထပ္ထိမ္းျမားဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ လက္မွတ္ျဖစ္သင့္ ပါသလား’’ ဟု ၎က ေမးခြန္းထုတ္လုိက္သည္။

အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕(ဗဟုိ)မွ ဦးေသြးခြၽန္က ‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီဥပေဒကို စလုပ္ကတည္းက ဘုမသိဘမသိ ကန္႔ကြက္တာေတြ ခံခဲ့ရတာ။ တျခား ဘာသာေတြ အတြက္ ကာကြယ္ထားတဲ့ ျပ႒ာန္းဥပေဒရွိတာ ၾကာလွေနၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဗုဒၶဘာသာက ခုမွ စရတာ။ ေျပာရရင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ အစိုးရေတြ ရွက္ဖို႔ေကာင္းတယ္။ ေရွ႕ကလူေတြ သမိုင္း တရားခံလို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတယ္’’ ဟု ေျပာသည္။

မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒမ်ားဟု ေခၚတြင္ေသာ ဥပေဒၾကမ္းေလးရပ္ကုိ အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕မ်ားက လက္မွတ္ ၁၃ သိန္းျဖင့္ သမၼတထံ ေတာင္းဆုိ၍ ဥပေဒျပဳရန္ တင္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။


Credit - Mizzima News