ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ဂုဏ္သိကၡာ (အပုိင္း-၁)

အပိုင္း (၁)။
မင္းဟိန္းထက္ - Flower News ဂ်ာနယ္ အတြဲ(၁၀)၊ အမွတ္ (၂၉)။
၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မကုန္မီတြင္ တိုင္းႏွင့္ျပည္ နယ္မ်ားရွိ လစ္လပ္မဲဆႏၵနယ္ ေျမမ်ား အတြက္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပမည့္ အျပင္၂ဝ၁၅ခုႏွစ္တြင္ လည္းကမၻာတစ္ဝန္းကစိတ္ဝင္တစားေစာင့္ၾကည့္ၾကမည့္အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲႀကီး ေရာက္ရွိလာေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ တာဝန္ ယူကာ ႀကီးၾကပ္က်င္းပေပးမည္ျဖစ္သည္။
၂ဝ၁၄ခုႏွစ္ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္၂ဝ၁၅ခုႏွစ္အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲႀကီးကိုလြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားျဖစ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမည္ဟု ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ဦးတင္ေအးက ေျပာဆိုထားသည္။
သို႔ေသာ္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္မွ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား၊ ရပ္ တည္ခ်က္မ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေဝဖန္မႈမ်ားေမးခြန္းထုတ္စရာ မ်ားျဖစ္လာခဲ့သည္။
၂ဝ၁၃ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲ႐ံုးမ်ားတြင္ တပ္မေတာ္ အရာရွိ ၆၁ ဦးကို ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ေကာ္မရွင္တြင္ စစ္ ဘက္ဆိုင္ရာ အရာရွိမ်ားခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္းကို ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက ကန္႔ကြက္ေနၾကၿပီး အမ်ားျပည္သူေလးစား ၿပီး သမာသမတ္က်သည့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ားႏွင့္ အစားထိုးကာ ေကာ္မရွင္ကို အသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းေပးရန္ႏွင့္ ေကာ္မရွင္တြင္ ပါဝင္မည့္သူမ်ားသည္ က်င္းပရန္ရွိသည့္ ေရြး ေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ ႏိုင္ငံေရးပါတီဝင္အျဖစ္မွ ငါးႏွစ္ကင္း လြတ္သူမ်ားျဖစ္သင့္ေၾကာင္း ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။
ထို႔ျပင္ မၾကာမီလပိုင္းအတြင္း က်င္းပမည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား လိုက္နာရန္အခ်က္ ၂ဝ ပါဝင္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုင္ရာစုေဝးေဟာေျပာခြင့္၊ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးခြင့္ၫႊန္ၾကား ခ်က္မ်ားကို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကျပင္ဆင္ေပးရန္ ကန္႔ ကြက္ေနေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္ မရွင္မွ ဇူလိုင္ ၁ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက အဆုိပါၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္အျပင္ ကန္႔သတ္တား ဆီးမႈမ်ားပါဝင္ေနေသာေၾကာင့္ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္အဆို ပါေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ ၍ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီအေနျဖင့္ တစ္စံုတစ္ရာကန္႔ကြက္ေျပာဆိုျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး တြင္မမွ်တမႈမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မ်ားေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မ ရွင္အေပၚေဝဖန္မႈမ်ား ေလ်ာ့ၾကခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ေကာ္မရွင္တြင္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာအရာရွိမ်ားခန္႔အပ္ျခင္း ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာနည္းဥပေဒမ်ားထုတ္ျပန္ရာ တြင္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားပါဝင္ေနေသာေၾကာင့္ လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ မရွိ ျဖစ္မည္ကို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက စိုးရိမ္ေနၾကသည္။
''ေကာ္မရွင္မွာ ဝန္ထမ္းေတြခန္႔တာ အရင္ တုန္းက ဘာမွမေျပာခဲ့ၾကဘူး။ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာကလူေတြ ခန္႔တယ္ဘာလို႔ေျပာၾကလဲ။ ယံုၾကည္မႈေလ်ာ့က်ေနလို႔ ေပါ့။ ၫႊန္ၾကားခ်က္ထုတ္တယ္။ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြအ ရမ္းမ်ားတယ္။ ကန္႔ကြက္ၾကတယ္။ ဒါဟာ ဘာကိုျပေန လဲဆိုရင္ တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္မႈမရွိဘူးဆိုတာျပေန တာပဲ''ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိုင္းၫႊန္႔လြင္ကဆိုသည္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမဲဆြယ္စည္း႐ုံးရာတြင္ ေရြး ေကာက္ပြဲမတုိင္မီ ရက္ေပါင္း ၃ဝ ရရွိမည္ျဖစ္ၿပီး သက္ ဆိုင္ရာေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ သတ္မွတ္ထား သည့္ေနရာ၊ သတ္မွတ္ထားသည့္ေနရာမ်ားသို႔ ယာဥ္မ်ား ႏွင့္ လွည့္လည္ စုေဝးေဟာေျပာခြင့္၊ ေကာ္မရွင္၏ခြင့္ျပဳ ခ်က္ျဖင့္ မီဒီယာမွ တစ္ဆင့္ ေဟာေျပာစည္း႐ုံးခြင့္၊ သက္ဆိုင္ရာက ထုတ္ျပန္ထားသည့္ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၊ အမိန္႔ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ေရးသားထုတ္ေဝစည္း႐ုံး ခြင့္တို႔ကိုျပဳလုပ္ရမည္ဟု ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာၫႊန္ၾကား ခ်က္တြင္ ေရးသားထားသည္။
''ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ၫႊန္ၾကားခ်က္မွာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ အရမ္းမ်ားေနလို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္သင့္မဝင္သင့္ေတာင္ ျပန္စဥ္းစားေနရတယ္။ မဲဆြယ္ စည္း႐ုံးတဲ့ရက္က ၾကားျဖတ္အတြက္ဆိုရင္ေတာင္ အရမ္း နည္းေနတယ္။ ပါတီငယ္ေတြအတြက္အခက္အခဲျဖစ္ေန တယ္။ free and fair ျဖစ္ေအာင္လုပ္မယ္လို႔ သူတို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ခုလိုကန္႔သတ္တာ လုပ္ေနေတာ့ သံသယျဖစ္စရာပဲ'' ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရ စီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီမွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိုင္းၫႊန္႔လြင္က ဆက္ေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ ၫႊန္ၾကားခ်က္၌ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ အသီးသီးသည္ လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ နယ္ေျမ ေအးခ်မ္းသာယာေရးကို ေထာက္႐ႈ၍ လိုအပ္ပါ က ခြင့္ျပဳမိန္႔ပါသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား ကိုျပင္ဆင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ကို႐ုပ္သိမ္းႏိုင္သည္ ဟုေရးသားထားသည္။
ၫႊန္ၾကားခ်က္တြင္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား၊ တား ဆီးမႈမ်ား ပါဝင္ေနေသာေၾကာင့္ ၫႊန္ၾကားခ်က္ပါအခ်က္ ၁ဝ ခ်က္ကို ျပင္ဆင္ေပးရန္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ ခ်ဳပ္က ဇူလိုင္ ၂၁ ရက္တြင္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားပါတီ ၂ဝ ေက်ာ္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ညီေနာင္တိုင္းရင္းသားမ်ားဖက္ဒေရး ရွင္းအဖြဲ႕ ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည့္ၫႊန္ၾကားခ်က္ကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပင္ဆင္ ေပးရန္ ဇူလိုင္၁၈ရက္ တြင္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ေတာင္း ဆိုခဲ့သည္။
''ၫႊန္ၾကားခ်က္မွာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြမ်ား ေနတယ္။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေအာင္လုပ္မယ္ဆိုၿပီး ခုလိုပါတီေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ကို လိုက္ကန္႔သတ္ေနတာ ထူးဆန္းေနပါတယ္။ ကန္႔ သတ္မႈေတြပါေနမွေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီး မွ်တပါေတာ့မ လား'' ဟု အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ရွိသူ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဝင္း ျမင့္က ဆိုသည္။
''အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဆိုတာ ျပည္သူေတြ ရဲ႕လက္မွာပါ။ ျပည္သူေတြ မဲေပးႏိုင္ေအာင္မဲဆြယ္ဖို႔ ရက္က မလံုေလာက္ပါဘူး။ ဒါဟာ ျပည္သူေတြကိုမဲမေပး ႏိုင္ေအာင္ကန္႔သတ္လိုက္တာပဲ။ မဲဆြယ္ကာလကို ႏိုင္ငံ တကာမွာ တစ္ပတ္ကေန သုံးပတ္အထိပဲယူတယ္ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီကို အသားက်ၿပီးသားအျပင္ ဘယ္ပါတီက ဘယ္လိုမူဝါဒေတြရွိတယ္ဆိုတာသိၿပီးသားပါ။ ဒီမွာက ေသခ်ာမသိၾကေသးပါဘူး။ မဲဆြယ္ကာလကိုေတာ့ ႏိုင္ငံ တကာစံနဲ႔ယွဥ္ရင္ အျခားအရာေတြပါ ယွဥ္ေပ့ါ။ ဥပမာ ဖြဲ႕စည္းပံုပဲယွဥ္ၾကည့္'' ဟု ဦးဝင္းျမင့္ကဆက္ေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လိုက္နာ က်င့္သံုးရမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းအခ်က္ ၂၅ ခ်က္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားျခင္းမရွိေၾကာင္း The Voice Weekly ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ေရးသားထားသည္။
အဆိုပါ အခ်က္ ၂၅ ခ်က္သည္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းတြင္ပါဝင္သည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့ႏိုင္ငံေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ မွလက္ မွတ္ေရးထိုးထားျခင္းျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ အျပည့္အဝ အကာအကြယ္ ေပးထားသည့္အတြက္ ေကာ္မရွင္၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားကို ေဝဖန္ေထာက္ျပ႐ံုသာ လုပ္ႏိုင္သည့္အေနအ ထားျဖစ္သည္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၉
(က) လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက်င္းပျခင္း၊
(ခ) လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကိုႀကီးၾကပ္ျခင္း၊ ေကာ္ မရွင္အဖြဲ႕ခြဲအသီးသီးကို ဖြဲ႕စည္းျခင္းႏွင့္ႀကီးၾကပ္ေစျခင္း၊
(ဂ) မဲဆႏၵနယ္မ်ားသတ္မွတ္ျခင္းႏွင့္ ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ ျခင္း၊
(ဃ) မဲစာရင္းမ်ား ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ ျပဳစုျခင္း၊
(င) သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နယ္ေျမလံုၿခံဳေရး အေျခအေနအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပႏိုင္ ျခင္းမရွိသည့္ မဲဆႏၵနယ္မ်ား၏ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကိုေရႊ႕ ဆိုင္းျခင္း၊
(စ) ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီလည္းေကာင္း၊ လုပ္ ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္စသည္မ်ားကို သက္ ဆိုင္ရာဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီလည္းေကာင္း ထုတ္ျပန္ျခင္း၊
(ဆ) ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာအျငင္းပြားမႈမ်ားကို စစ္ေဆး ႏိုင္ေရးအတြက္ဥပေဒႏွင့္အညီ ေရြးေကာက္ပြဲခံုအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းျခင္း အစရွိသည့္အခ်က္မ်ားကို ျပ႒ာန္းထားသည္။
******* အပိုင္း (၂) ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္။ *******