လူမႈကြန္ရက္မွသည္ ဆိုရွယ္မီဒီယာဆီသို႔

ျမင့္ေက်ာ္လိႈင္

လူသားႏွစ္ဦး အသက္ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည့္ မႏၱေလးပဋိပကၡ၏ အဓိက တရားခံမွာ ေဖ့စ္ဘုတ္ျဖစ္သည္ဟု ပညာရွင္တစ္ခ်ိဳ႕က ယူဆခဲ့ၾကၿပီး ပညာရွင္တစ္ခ်ိဳ႕ကမႈ အဆိုပါ ပဋိပကၡသည္ အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူမ်ား၏ ပညာေရးေရခ်ိန္ႏွင့္သာ သက္ဆိုင္သည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့သည္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔က စတင္ေပၚေပါက္ လာခဲ့သည့္ ေဖ့စ္ဘုတ္ကို လူမႈကြန္ရက္ဟု အသံုးျပဳသူမ်ားက နာမည္ေပးခဲ့သည္။ ၁၀ ႏွစ္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး ယေန႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည့္အခါ အဆိုပါ ေဖ့စ္ဘုတ္ဟူသည္ကို ဆိုရွယ္မီဒီယာဟု အသံုးျပဳသူမ်ားက ေျပာင္းလဲ ေခၚဆိုခဲ့သည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။
ေဖ့စ္ဘုတ္ကို မီဒီယာတစ္ခု အျဖစ္သက္မွတ္မည္ဆိုပါက မီဒီ ယာတို႔၏ က်င့္၀တ္အရ တာ၀န္သိ မႈႏွင့္ တာ၀န္ယူမႈကို ေန႔စဥ္ေဖ့စ္ဘုတ္အသံုးျပဳသူမ်ားက လိုက္နာရ ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ မည္သူ မည္ ၀ါ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပလိုျခင္းမရွိ သည့္ ေဖ့ဘုတ္အေကာင့္မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစသည့္ အမုန္း စကားမ်ားႏွင့္ သတင္းအမွားမ်ားကို ေဖာ္ျပေလ့ရွိ သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္က်င္းပသည့္ ဆိုရွယ္မီဒီယာ ဖိုရမ္မွ သိရသည္။သတင္းအမွားမ်ားႏွင့္ အမုန္း စကားမ်ားေၾကာင့္ လက္ေတြ႕နယ္ ပယ္၌ မျဖစ္သင့္သည္မ်ား ျဖစ္ပြား ရသည္မွာ သတင္းအမွန္မ်ားကို အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ေျပးညီ ထုတ္ျပန္ေပး ျခင္းမရွိ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံကြန္ပ်ဴတာအသင္းခ်ဳပ္ e Government ေကာ္မတီ ဥကၠ႒
ဦးေသာင္းစုၿငိမ္းကေျပာသည္။ ဒါ့အျပင္ ပံုႏွိပ္မီဒီယာမ်ား ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ ျခင္းမရွိေသးသည့္ စာဖက္သူအေရ အတြက္ကို ဆိုရွယ္မီဒီယာက ပိုင္ ဆိုင္ထားသည္ဟုလည္း ၎င္းက ထပ္မံေျပာဆိုခဲ့သည္။
““ဒီႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကလည္း ေဖ့စ္ဘုတ္ ၊ ရဲေတြကလည္း ေဖ့ ဘုတ္ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္ တစ္ ခုခုေတာ့ မွားယြင္းေနၿပီ””ဟု US x ASEAN Business Council မွ အႀကံေပးျဖစ္သူ ဦးခ်စ္ထြန္းေဖက ေျပာသည္။ ျမန္မာျပည္သူလူထု အေနျဖင့္လည္း အစိုးရမီဒီယာမွ ေျပာၾကားသည္ မ်ားကို ယံုၾကည္ျခင္းမရွိဘဲ ဆိုရွယ္မီဒီယာမွေျပာ ၾကားသည္ မ်ားကို ယံုၾကည္ေနၾကသည္မွာ အမွားအယြင္းတစ္ခုျဖစ္ ေနသည္ဟု
၎င္းကထပ္မံေျပာဆိုသည္။သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို ႏွစ္ ေပါင္းၾကာျမင့္စြာ ပိတ္ပင္ျခင္းခံခဲ့ ရသည့္ ျပည္သူလူထုသည္ ဒီဂ်စ္ တယ္ေခတ္ေရစီးေၾကာင္း၌ လြတ္ လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ရရွိလာ သည္ကို သေဘာက်ႏွစ္သက္လာ ခဲ့သည္။ ““သတင္းက အစဥ္ငတ္ လာခဲ့တာ။ ငတ္ေနတဲ့လူကို အစာ
တစ္ခုခ်ေကၽြးလိုက္ရင္ ျဖစ္တဲ့ထံုး စံအတိုင္ စားေကာင္းမွန္းမသိ ၊ မစား ေကာင္းမွန္းမသိ စားေတာ့တာပဲ”” ဟု Myanmar ICT Development Organization မွ အမႈ ေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ကိုေနဘုန္းလတ္ ကေျပာသည္။
ျမန္ႏႈန္းျမင့္ေခတ္ႀကီး၌ ဆင္ ျခင္တံုတရားအတြက္ ေနရာမရွိဟူ ေသာစကားအတိုင္း ခံစားခ်က္မ်ား ၊ ေဒါသမ်ားကို တုန္႔ျပန္ရာတြင္ အလြန္လွ်င္ျမန္ေနသည္ဟု ကိုေနဘုန္းလတ္ကဆိုသည္။
““ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာျဖစ္ေနတာက ကိုယ္ကသူမ်ားကိုေျပာရင္ ဒီမိုကေရ စီျဖစ္ပါတယ္။
ကိုယ္ကျပန္ေျပာခံ ရရင္ အာဏာရွင္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဆိုရွယ္မီဒီယာမွာ ဒီလိုမ်ိဳးေတြးေခၚမႈ အေလ့အထလည္းရွိေနတယ္”” ဟု ရန္ကုန္မီဒီယာဂရု(ပ္) မွ အႀကီး အကဲျဖစ္သူ ဦးကိုကို (စက္မႈ) က ေျပာသည္။ေဖ့စ္ဘုတ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လူ ဦးေရ ၁.၇ ေက်ာ္အသံုးေနၾက သည္။ အဆုိပါအေရအတြက္၌ အမည္မေဖာ္သူမ်ားပါ၀င္ေနသည့္ အျပင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိစြာျဖင့္ အမုန္း စကားမ်ား ၊ သတင္းအမွားမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးေနသည့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား လည္းပါ၀င္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼ တ႐ံုးမွတာ၀န္ရွိသူကိုယ္တိုင္ကပင္ ေဖ့စ္ဘုတ္၌ အမုန္းစကားမ်ားကို ေရးသားခဲ့ဖူးေၾကာင္း ၊ ေနာက္ႏွစ္ ႏွစ္အတြင္း ေဖ့စ္ဘုတ္၌ လူမႈေရး
ျပႆနာမ်ား ယခုထက္ပင္ပိုမို မ်ားျပားလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဘေလာ့ဂါတစ္ဦး အျဖစ္အမည္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သူ ကိုညီလင္းဆက္ ေျပာသည္။
ေဖ့စ္ဘုတ္ေၾကာင့္ လူသက္မႈ မ်ားႏွင့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ၾက သည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌သာမဟုတ္ ဘဲ အျခားေသာႏိုင္ငံမ်ား၌လည္း ရွိ ၾကသည္ဟု သိရသည္။ ““ဒီမွာ ေဆြးေႏြးေနတာက အစိုးရက ေဖ့စ္ ဘုတ္ေပၚက ဒီအေၾကာင္းအရာကို ျဖဳတ္ေပးပါလို႔ေျပာရင္ ေဖ့စ္ဘုတ္က လည္းျဖဳတ္ေပးမယ္။
အဖြဲ႕အစည္းက ေျပာရင္လည္း ေဖ့စ္ဘုတ္က ျဖဳတ္ ေပးမယ္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အေန နဲ႔ဆိုရင္လည္း Report ေတြလုပ္လို႔ ရတယ္ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တာက ေတာ့ ဒါကအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ အမ်ားႀကီးျဖစ္မလာဘူး”” ဟု ဦး ခ်စ္ထြန္းေဖက ေျပာသည္။ေဖ့စ္ဘုတ္ေပၚ၌ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနသည့္ အမုန္းစကားမ်ား၊ သတင္းအမွား မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဓိကတာ ၀န္ရွိၾကသည္မွာ အဖြဲ႕အစည္းအသီး သီး၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အဆိုပါေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ တစ္ဆင့္ အဖြဲ႕၀င္အသီးသီးဆီသို႔ အမုန္း စကားမ်ားႏွင့္ သတင္းအမွားမ်ား
ေျပာဆိုေရးသားျခင္းမျပဳလုပ္ၾကရန္ ပညာေပးျခင္းမ်ားျပဳလုပ္၍ လမ္းမွန္ ေရာက္ရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္သင့္ သည္ဟု ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္က်င္း ပသည့္ ဆိုရွယ္မီဒီယာေဆြးေႏြးပြဲ သို႔တက္ေရာက္လာၾကသည့္ ပညာ ရွင္တစ္ခ်ိဳ႕ကေျပာသည္။ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာ ၾကသည့္ ပညာရွင္တစ္ခ်ိဳ႕ကမႈ ယ ခုကဲ့သို႔ ဦးေဆာင္ၿပီး အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူမ်ားကို ပညာေပးေျပာ ဆိုမည္ဆိုပါ ႐ိုင္းစိုင္းသည့္ ျပန္ လည္တုန္႔ျပန္မႈႏွင့္သာ ရင္ဆိုင္ရ မည္ျဖစ္ၿပီး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိမည္ဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေဖ့စ္ဘုတ္ေပၚ၌ အမုန္းစကားမ်ား ႏွင့္ သတင္းအမွားမ်ားျပန္ႏွံ႕ေနရ သည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၈၈ ေက်ာင္း သားေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးကုိကို ႀကီးက လြယ္ကူေနသည္ကို ခတ္ ေအာင္လုပ္ေနၾကသည္ဟု ေျပာဆို ခဲ့သည္။““ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နည္း ပညာနဲ႔ တားလို႔ရတယ္လို႔ ျမင္ တယ္။ စကားလံုးေတြနဲ႔ စစ္ထုတ္ ၿပီးလုပ္မယ္ဆုိရင္ အဆင္ေျပမယ္ လို႔ထင္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ မွာ အကုန္ရေနၾကၿပီ။ ေျပာရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ လက္ႏွီးစုတ္ ကိုပဲ ျပန္ကိုင္ရမွာပဲ။ ယူနီကုဒ္ ျပႆနာဆီကိုပဲ ျပန္ေရာက္မွာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ပညာရွင္ေတြရွိ ေနရဲ႕သားနဲ႔ ဒါကို မလုပ္ႏိုင္သေရႊ႕ ဒါေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ႀကံဳေနၾကမွာ ပဲ။
ဘယ္စကားလံုးကေတာ့ အမုန္း စကားျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ စစ္ထုတ္တာမ်ိဳးလုပ္သင့္ပါတယ္”” ဟု ဦးကိုကိုႀကီးကေျပာသည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံ၌ သက္မွတ္ထား သည့္ စကားလံုးကိုစစ္ထုတ္၍ အမုန္းစကားမ်ား ၊ သတင္းအမွား မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး အင္တာနက္ ေပၚမွ ဖယ္ရွားရန္
ယူနီကုဒ္ျပႆ နာတည္ရွိေနသည္မွာ မွန္ကန္ေသာ္ စကားလံုးႂကယ္၀သည့္ ျမန္မာစာ ေပအရ အမုန္းစကားမ်ားကို အင္ တာနက္စာမ်က္ႏွာ၌ ဖယ္ရွားရန္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္မရွိေၾကာင္း Developer မ်ားကေျပာသည္။အမုန္းစကားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူမ်ား အေပၚ လိုက္လံ၍ပိတ္ပင္ေျပာဆို ေနမည့္အစား မိမိကိုယ္တုိင္ အမုန္း စကားမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သို႔ ေရွာင္ရွားေနသည္ကို ဦးေဆာင္ျပ သသည္က ပိုမိုေကာင္းမြန္ေၾကာင္း အဆိုပါအစီအစဥ္၌ အင္တာနက္
အသံုးျပဳေနၾကသည့္ Celebrity မ်ား ပါ၀င္လာလွ်င္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ ေၾကာင္း Zwenexsys International ကုမၸဏီမွ မန္ေနးဂ်င္းဒါ႐ိုက္ တာျဖစ္သူ ကိုသာထက္က အႀကံ ျပဳေျပာၾကားသည္။Techonomation မွ စီအီးအို ျဖစ္သူ ကိုထူးျမင့္ေနာင္က ေဖ့စ္ ဘုတ္သည္ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုး က်ိဳးပိုမ်ားလာပါက အသံုးျပဳခြင့္ကို
ပိတ္ပင္လိုက္သင့္ၿပီး အိမ္နီး ခ်င္းတ႐ုတ္ႏိုင္ငံကဲ့သုိ႔ ကိုယ္ပိုင္ေပၚတယ္ျဖင့္ ဆိုရွယ္မီဒီယာကို အသံုးျပဳသင့္ သည္ဟု အႀကံျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဦးကိုကိုႀကီးကမႈ ျပႆာနာတိုင္း သည္ ေဖ့စ္ဘုတ္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ ဟူ ယူဆေနၾကျခင္းသည္ အလြယ္ တကူ ပစ္မွတ္ရွာေဖြေနၾကျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး ေဖ့စ္ဘုတ္ကိုပိတ္ပစ္ရန္ သေဘာတူညီမႈမရွိဘဲ နည္းပညာ ျဖင့္ ေျပလည္ေအာင္ ျပန္လည္ေျဖ ရွင္းသင့္သည္ဟု ေျပာဆိုသည္။အင္တာနက္ေပၚမွ အမုန္းစ ကားမ်ား ၊ သတင္းအမွားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပညာရွင္မ်ား၀ိုင္း၀န္း အေျဖရွာၾကရာတြင္ (၁) ေဖ့စ္ဘုတ္
အေကာင့္မ်ားကို မိုဘိုင္းဖုန္းမွတစ္ ဆင့္ SMS ကိုအသံုးျပဳ၍ အတည္ ျပဳစစ္ေဆးၿပီးမွသာ အေကာင့္ပိုင္ ဆိုင္ခြင့္ရွိရန္ (၂) သတင္းအမွား မ်ား အင္တာနက္ေပၚသို႔ေရာက္ရွိ လာပါက သတင္းအမွန္ကို သက္ ဆိုင္ရာဌာနဆိုင္ရာမ်ားက ခ်က္ျခင္း အလွ်င္အျမန္ ထုတ္ျပန္ေပးရန္ (၃) အမုန္းစကားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အသိပညာျဖန္႔ေ၀ေပးမႈမ်ားကို အဖြဲ႕ အစည္းအသီးသီးက လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေပးၾကရန္ စသည္ အ
ေျဖမ်ားထြက္ရွိလာခဲ့သည္။ေဖ့စ္ဘုတ္အေနျဖင့္ ၎င္းတို႔၏ အေကာင့္မ်ားကို မိုဘိုင္းဖုန္းနံပါတ္ မွတစ္ဆင့္ အတည္ျပဳစစ္ေဆးၿပီးမွ သာ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ေပးမည္ဆိုပါက အေကာင့္တုမ်ားႏွင့္အတူ အမုန္း စကားမ်ား ၊ သတင္းအမွားမ်ား ျဖန္႔ခ်ိေနၾကသည့္ အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူမ်ား ေလ်ာ့က်သြားမည္ ဟု
ပညာရွင္မ်ားက ယံုၾကည္ၾက သည္။ ေဖ့စ္ဘုတ္အသံုးျပဳေနသူ သည္ မည္သူမည္၀ါ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိေနပါက အသံုးျပဳသူသည္ အင္ တာနက္ေပၚ၌ ေျပာဆိုေရးသားေန သည္မ်ားကို တာ၀န္ယူရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ဒါ့အျပင္အသံုးျပဳမႈ ရင့္ က်က္လာပါ တာ၀န္သိေသာဆိုရွယ္ မီဒီယာအေကာင့္ပိုင္ရွင္အျဖစ္သို႔ပါ ကူးေျပာင္း လာမည္ဟု ၎င္းတို႔က ယံုၾကည္ခ့ဲသည္။ေဖ့စ္ဘုတ္သည္ လူမႈကြန္ရက္ တစ္ခုမွ ဆိုရွယ္မီဒီယာ အျဖစ္သို႔ မၾကာေသးမီက ကူးေျပာင္းသြားခဲ့ သည္ကို အသံုးျပဳသူမ်ား လက္မခံ ၍ မရေတာ့ၿပီ။
တည္းျဖတ္ထား ျခင္းမရွိ ၊ နည္းစနစ္တစ္ခုမရွိေသာ မီဒီယာသည္ ဆိုရွယ္မီဒီယာပင္ ျဖစ္သည္။ မီဒီယာဟုေခၚဆိုလိုက္ သည့္အတြက္ မီဒီယာတို႔၏ထံုးစံ အတိုင္းတာ၀န္သိရမည္ျဖစ္သည္။ အလားတူ တာ၀န္သိ၍လံုေလာက္ မည္မဟုတ္။ တာ၀န္ယူမႈကိုပါ ေဖ့စ္ ဘုတ္အသံုးျပဳသူက လက္ခံေပးရန္ လိုအပ္လာသည္။ဆိုရွယ္မီဒီယာေဆြးေႏြးပြဲ၌ ထပ္ ခါတစ္လဲလဲ ၾကားေနရသည္မွာ လည္း တာ၀န္ယူမႈ ၊ တာ၀န္ယူမႈပင္ျဖစ္သည္။